آسيب شناسي مدرسه با تكيه بر رويكردهاي جامعه شناسي آموزش و پروش

در مقاله حاضر سعي شده است با استفاده از روش تحليلي- اسنادي و با بهره گيري از رويكردهاي مختلف نظري در حوزه جامعه-شناسي آموزش و پرورش و نيز تحقيقات و پژوهش هاي انجام گرفته در اين حوزه مدل تحليلي مناسبي براي آسيب شناسي آموزش و پرورش مدرسه اي فراهم آوريم. اين مدل الگويي سه وجهي فراهم مي آورد كه به آسيب شناسي مدرسه در سه بعد ساختار، كاركرد و كنشگران مدرسه مي پردازد. آسيب شناسي ساختاري مدرسه با تكيه بر مفهوم كليدي «بازتوليد نابرابري اجتماعي»، مدرسه و نظام آموزش و پرورش را به عنوان ابزاري در جهت بازتوليد و حتي تقويت نابرابري هاي اجتماعي موجود در جامعه تلقي مي كند. در مقابل، آسيب شناسي كنشگران مدرسه با وارد كردن مقوله«اهميت استراتژيهاي به كار گرفته شده توسط كنشگران مدرسه» نقش بازيگراني همچون معلمان و بويژه والدين دانش آموزان را در عدم تحقق اهداف مدرسه بسيار پررنگ تلقي مي كند. و در نهايت، آسيب شناسي كاركردي مدرسه نشان مي دهد كه مدارس امروز به دلايلي همچون تمركز بر شكل ها و قالب ها به جاي محتواها و درونمايه ها، سطحي نگري و ابزارانگاري، وجود برنامه درسي پنهان، عدم همراهي با تحولات جامعه و ... در ايفاي مهمترين كاركرد تعريف شده شان، كه جامعه پذيري كودكان و نوجوانان است، چندان موفق نبوده و بدين ترتيب فرزندان در آموزش و پرورش با دو مشكل جدي، يعني ضعف هنجاري و تعارض هنجاري، دست به گريبان هستند.