حمل الشئ علي نفسه»در «رساله حمليه» و نزد منطقدانان مسلمان و فيلسوفان غرب

«حمل الشيء علي نفسه» از جمله قضايايي است كه مفاد آن از زمان ارسطو مطرح شده است. مهم‌ترين پرسش‌ها درباره اين موضوع عبارتند از 1) آيا حمل الشيء علي نفسه، حداقل شرايط يك قضيه را دارد؟ 2) آيا اين قضيه گزارشي از عالم واقع مي‌دهد؟ و 3)آيا رابطه آن، با اصل عدم تناقض چگونه است و در مباني منطقي كداميك از اين دو اصل مقدمند؟ منطق‌دانان مسلمان ذيل عنوان «حمل الشيء علي نفسه» و فيلسوفان غرب ذيل واژه‌هاي «توتولوژي»،‌»اصل هوهويت» و «قضاياي تحليلي» به مباحث مربوط به آن پرداخته‌اند. در اين ميان شيوه ورود و خروج مدرس زنوزي به مسائل اين نوع حمل و تقرير وي از مشكلات اين موضوع ، از امتياز ويژه‌اي برخوردار است. نگارنده در اين مقاله پس از بررسي ديدگاه‌هاي فيلسوفان و منطقدانان مسلمان به تحليل ديدگاه‌هاي مدرس زنوزي و مقايسه ميان ديدگاه‌هاي منطق‌دانان مسلمان و فيلسوفان غرب پرداخته و در پايان نظر برگزيده خود را در باب هر يك از مهم‌ترين مسائل اين موضوع بيان كرده است.