پيش بيني تغييرات جمعيتي تعداد دانش آموزان در مقاطع تحصيلي مختلف با استفاده از مدل هاي سري زماني (مطالعه موردي: شهرستان اروميه)

آگاهي از شمار، تركيب سني و جنسي، توزيع جغرافيايي، وضع اشتغال و بي‌كاري، سواد و ساير اطلاعات مرتبط با جمعيت همراه با ساير متغيرهاي اقتصادي- اجتماعي از قبيل توليدات، تجارت، توزيع درآمدها، آموزش و ... پايه و بنيان هرگونه برنامه ريزي اقتصادي- اجتماعي را تشكيل مي‌دهد؛ چرا كه پيش بيني نيازمندي هاي اوليه هر جامعه از قبيل غذا، پوشاك، مسكن، بهداشت، تعليم و تربيت، اشتغال و ... برمبناي آمارهاي جمعيتي استوار بوده و از اينجاست كه موضوع پيش بيني جمعيت و آگاهي از شمار و تركيب سني و جنسي آن در آينده اهميت مي يابد، زيرا طراحان و دست‌اندركاران برنامه هاي توسعه اقتصادي و اجتماعي را از توجه به روابط متقابل موجود ميان متغيرهاي موثر در تحول اقتصادي و اجتماعي گريزي نيست و به جرأت مي توان گفت مهم‌ترين متغيري كه در برنامه ريزي به‌عنوان مبناي محاسبات در نظر گرفته مي شود جمعيت و دگرگوني آن در گذشته و حال و پيش‌بيني تحولات آن در آينده مي باشد. با توجه به اهميت پيش بيني متغيرهاي جمعيتي، در اين مطالعه تعداد دانش اموزان در مقاطع تحصيلي پيش دبستان، دبستان، راهنمايي و متوسطه نظري شهرستان اروميه با استفاده از مدل هاي سري زماني پيش بيني گرديد. بدين منظور از داده هاي 34 ساله (1360 تا 1393) تعداد دانش آموزان ثبت شده توسط اداره آموزش و پرورش شهرستان مذكور استفاده گرديد. بررسي اوليه داده ها نشانگر ان بود كه براي انجام مراحل مدل سازي مي بايست نرمال سازي گردد. پس از نرمال سازي داده ها و حذف روند، مدل هاي خانواده آرما به داده هاي مورد بررسي در مقاطع تحصيلي مختلف برازش داده شد. نتايج حاصله نشان داد كه مدل AR(1) با داشتن كمترين مقدار معيار آكايكه در هر چهار مقطع تحصيلي مناسب ترين مدل براي پيش بيني است. پس از برازش و انجام آزمون نكويي برازش، پيش بيني تعداد دانش آموزان در مقاطع تحصيلي مختلف صورت گرفت. نتايج حاكي از آن است كه به طور كلي در شش سال آينده با كاهش تعداد دانش آموزان در مقاطع تحصيلي مختلف روبه رو خواهيم بود. همچنين نتايج اين تحقيق كارايي مدل هاي سري زماني را در پيش بيني تغييرات جمعيتي مورد تاييد قرار مي دهد.