نهاد فقهي نذر، عهد و قسم مكمل نظام تربيتي اسلام

نهاد نذر، عهد و قسم در فقه اسلامي در رديف عبادات مطرح شده است و احكام متعددي براي آن مطرح و بر اساس ادله فقهي مورد اجتهاد قرار گرفته است. هر سه نهاد به دو صورت مطلق و مشروط منعقد مي گردد. هدف اصلي صورت مطلق آنها ثواب و اجر آخروي است و در مواردي كه متعلق آن بذل مال يا خدمت است، آثاري در اين دنيا براي ديگران نيز دارد. اما خواستگاه انعقاد صورت مشروط آنها در اين دنيا است، اگرچه مي تواند آثار اخروي نيز مد نظر باشد. تحليل دقيق آن سه به صورت مشروط نشان مي دهد كه تشريع آنها در حقيقت به دست دادن سه نهاد تربيتي براي تكميل مسير خود تربيتي است. به اين معني كه اگر شخصي در فرايند خودسازي و تربيت خود، دچار عجز گرديد، به وضع قانوني عليه خود، در قالب نذر، عهد يا سوگند مبادرت مي ورزد و آزادي خود را محدود نموده و خود را در تنگناي تربيتي قرار مي دهد. مجري و ناظر اجراي آن قانون نيز خود شخص است و در صورت تخلف، شخص متخلف دادستان و قاضي و مجري حكم قاضي خواهد بود. اين نظام فقهي درحقيقت مكمل نظام تربيتي و استمرار خودسازي مي باشد كه فقط در فقه اسلامي تعريف است و نظام استثنائي و زيبائي را براي تربيت پديد آورده است. در حقيقت در اين نظام فقهي تربيتي قوه مقننه، مجريه و قضائيه واحد است و ضمانت سلامت اين سه قوه نيز ايمان و دغدغه بهشت و جهنم و رضوان الهي است.