تأثير نوع و مقدار رس و نوع كاتيون تبادلي بر معدني شدن نيتروژن آلي بقاياي گياهي

The effects of types and clay contents and exchangeable cations on the mineralization of plant residue nitrogen

كاني هاي رسي تأثير زيادي بر ديناميك ماده آلي خاك دارند و رس ها با حفاظت فيزيكي از ماده آلي سرعت تجزيه آن را كاهش مي دهند. هدف اين مطالعه بررسي تأثير نوع و مقدار رس و نوع كاتيون تبادلي بر معدني شدن نيتروژن آلي بود. براي اين منظور مقادير مشخصي از كاني هاي رسي كائولينيت، ايليت و مونت موريلونيت اشباع شده با كاتيون هاي سديم، كلسيم و آلومينيوم با شن خالص مخلوط شدند تا خاك هاي مصنوعي با مقدار رس، كاتيون تبادلي و نوع رس متفاوت تهيه گردند. بقاياي گياهي يونجه به خاك هاي مصنوعي اضافه و خاك ها با فلور ميكروبي يك خاك طبيعي تلقيح و به مدت 60 روز خوابانيده شدند و غلظت نيتروژن آمونيومي و نيتراتي هر 30 روز يك بار در نمونه هاي فرعي تهيه شده از خاك مصنوعي اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد در مدت دو ماه خوابانيدن، درصد نيتروژن معدني شده، در شن خالص بيشتر از خاك هايي با مقادير 5 و 10 درصد رس بود كه اين امر نشان مي دهد كه مقدار رس بر ظرفيت خاك ها در نگهداشت نيتروژن آلي مؤثر است. بيشترين و كمترين درصد نيتروژن معدني شده به ترتيب در خاك هايي با كاتيون هاي تبادلي كلسيم و آلومينيوم اندازه گيري گرديدند. درصد نيتروژن معدني شده در مدت دو ماه خوابانيدن در خاك هايي با رس كائولينيت حداكثر و در خاك هايي با رس مونت موريلونيت حداقل بود.

Clay minerals protect organic matter from decomposition and by reducing the rate of decomposition of organic matter play an important role in its dynamics. The aim of this study was to evaluate the effects of types and clay contents and exchangeable cations on the mineralization of organic nitrogen. Thus appropriate amounts of homoionic Na , Ca and Al clays from kaolinite, illite and montmorillonite were mixed with pure sand to prepare artificial soils with different clay contents, exchangeable cations and clay types. Alfalfa plant residues were incorporated into the artificial soils and the soils were inoculated with microbes from a natural soil and incubated for 60 days and concentrations of NH4 N and NO3 N were measured in sub samples prepared from artificial soils every 30 days. The results of this study indicate, the percentage of mineralized nitrogen in two month incubation period, was higher in pure sand than in soils containing 5 and 10% clay, that this indicates that clay contents influence the capacity of soils to protect and store organic nitrogen. The percentage of mineralized nitrogen was highest in Ca soils and lowest in Al soils. The percentage of mineralized organic nitrogen in two month incubation period was highest in soils with kaolinite clay and lowest in soils with montmorillonite clay