حفظ فرهنگ و استفاده بيشتر ازضرب‌المَثَل‌هاي تربتي

يكي از ابعاد فرهنگ مردم، مطالعه در ادب شفاهي چون افسانه‌ها، قصه‌ها، ترانه‌ها، مَتَل‌ها، معماها و مَثَل‌هاست. ضرب‌المَثَل‌ها، نقطه اتصال ادب رسمي به ادب شفاهي است؛ زيرا در مَثَل‌ها، تمام ويژگيهاي ادبي از قبيل وزن و آهنگ، صور خيال، استعاره و تشبيه، ايجاز و اختصار ديده مي‌شود. مردم نيز با كاربرد فراوان، آنها را به شهرت رسانيده و مَثَل كرده‌اند. بررسي نقش ضرب‌المَثَل‌ها در هويت ملي چه به اعتبار جايگاه آن در ادب رسمي و چه ادب شفاهي، از آن رو مهم است كه مَثَل‌ها، حكمت‌هاي تجربي مردم و آئينه فرهنگ، آرا، هنجارها، طرز زندگي، مناسبات، منش و خٌلق و خوي و ديگر مؤلفه‌هاي هويتي آنان است. ضرب‌المَثَل گونه‌اي از بيان است كه معمولاً تاريخچه و داستاني پندآموز در پس بعضي از آن‌ها نهفته است. بسياري از اين داستان‌ها از ياد رفته‌اند، و پيشينهٔ برخي از امثال بر بعضي از مردم روشن نيست؛ با اين‌حال، در سخن به‌كار مي‌رود. بنابراين سؤال اصلي اين تحقيق چنين خواهد بود: چگونه مي‌توان اين ضرب‌المَثَل‌ها را كه در انعكاس و تقويت هويت ملي نقش مهمي دارند حفظ كرد و بر كاربرد آنها افزود؟ بعد از تعريف ضرب‌المَثَل‌ به اهميت، كاركرد و انواع ضرب‌المَثَل‌ پرداخته مي‌شود. در ادامه جايگاه ضرب‌المَثَل‌ها در تبيين علمي- ادبي تفكر جامعه، نقش و عملكرد ضرب‌المَثَل‌‌ها و جايگاه ضرب‌المَثَل‌ در گويش و فرهنگ تربت حيدريه به همراه نموته‌هايي از ضرب‌المَثَل‌هاي تربتي ارائه مي‌گردد. در پايان، نتيجه گيري و راهكارهاي پيشنهادي براي حفظ، ترويج و بكارگيري بيشتر از ضرب‌المَثَل‌هاي تربتي مطرح مي‌شود. از مهمترين راهكارهاي اجرايي در زمينه حفظ و كاربرد بيشتر ضرب‌المَثَل‌هاي تربتي علاوه بر نقش خانواده بايستي وظيفه معلمين، مبلغين و سخرانان را يادآور شد. كار بررسي گويش‌ها و فرهنگ‌ها هر چه سريعتر بايستي با كمك‌ سازمانهاي دولتي بالاخص اداره ارشاد شهرستان، با روش‌هاي علمي انجام گيرد تا اين گنجينه‌هاي گرانبهاي فرهنگي پيش از آن كه از ميان بروند حفظ گردند.