مطالعه نحوه رفتار با دام پيش از كشتار و زمان ذبح بر اساس آموزه‌هاي دين اسلام و تاثير آن بر وضعيت لاشه دام

*

بيان مسئله: در دين مبين اسلام تاكيدات فراواني در رابطه با نحوه برخورد با دام قبل از كشتار آن وجود دارد بطوري كه احاديث و روايات متعددي از پيامبر اكرم (ص) و امامان معصوم (ع) در رابطه با نحوه رفتار با دام پيش از كشتار كه امروزه در ساير جوامع به آن رفاه دام (Animal Welfare) اطلاق مي گردد، وجود دارد كه رعايت اين موارد مي تواند تاثير به سزايي در وضعيت لاشه استحصالي از دام‌هاي كشتاري داشته باشد. هدف پژوهش: بررسي احاديث و روايات اسلامي در رابطه با نحوه رفتار با دام پيش از كشتار و بررسي نتيجه رعايت اين نكات بر وضعيت بهداشتي و كيفيت لاشه كه در مجلات بين المللي به چاپ رسيده است. مواد و روش كار: احاديث و روايات متعددي از جمله جايز نبودن ذبح حيواني در مقابل حيوان ديگر يا مستحب بودن آب دادن به حيوان پيش از كشتار و يا تيز بودن چاقو در زمان ذبح دام و اثر رعايت اين موارد را در مقالات منتشر شده بر وضعيت لاشه را بررسي نموديم. نتيجه‌گيري و بحث: با بررسي احاديث نقل شده از پيامبر (ص) و امامان (ع) در رابطه با نحوه رفتار با دام پيش از كشتار مي توان به نتيجه رسيد كه يكي از اهداف كاهش استرس دام پيش از كشتار مي باشد كه طبق بررسي مقالات نشان داده شده است كه كاهش استرس دام پيش از كشتار مي تواند در جلوگيري از كاهش ذخاير گليكوژني دام و در نتيجه آن بروز جمود نعشي مناسب و كاهش pH لاشه نقش مهمي داشته باشد. كاهش pH لاشه اثر مستقيم در افزايش زمان نگهداري گوشت و حتي از بين بردن برخي از ميكروارگانيسم‌هاي بيماريزاي قابل انتقال به انسان دارد. همچنين ايجاد جمود نعشي مناسب مي تواند اثر مناسبي در كيفيت فراورده‌هاي گوشتي عمل آوري شده داشته باشد. در رابطه با نحوه ذبح نيز پيامبر اسلام فرموده اند كه چاقوهاي خود را در زمان ذبح تيز نماييد تا حيوانات درد كمتري احساس نمايند. در مقالات مختلف نشان داده شده است دامي كه با سرعت و با استفاده از چاقوي تيز ذبح گردد به علت كاهش شديد حجم خون و خونرساني كمتر به مغز هوشياري آن كاملا متوقف خواهد گرديد و درد كمتري حس خواهد نمود. همچنين نحوه ذبح بر روي گردن باعث خروج سريع خون از لاشه ميگردد كه در اثر خروج سريع و مناسب خون از لاشه هم احتمال رشد ميكروارگانيسم‌ها در آن كاهش مي يابد و هم ميزان گلبول‌هاي سفيد خون كه توانايي توليد راديكال‌هاي هيدروكسيل، سوپر اكسيداز و پراكسيد هيدروژن را دارند و هم هموگلوبين بعنوان عوامل تسريع كننده اكسيداسيون چربي‌ها در لاشه كاهش يافته و در اثر اين موارد مدت زمان نگهداري گوشت افزايش مي يابد.