تصويربرداري مغزي به روش انسفالوگرافي مغناطيسي (MEG) : ساختار، نحوه عملكرد و مزايا

چكيده: تصويربرداري مغزي عبارت است از تكنيك‌ها و فرآيندهايي كه به طور مستقيم يا غيرمستقيم به شناسايي ساختار، عملكرد و فارماكولوژي سيستم اعصاب مركزي (CNS) كمك مي‌كنند. روش‌هاي تصويربرداري از نوع غيرتهاجمي بوده و به دو نوع ساختاري و عملكردي تقسيم مي‌شوند. يكي از جديدترين روش‌ها، انسفالوگرافي مغناطيسي (MEG) است. MEG يك روش تصويربرداري بر اساس فيزيولوژي عصبي است كه داراي دقت زماني عالي (1 ميلي ثانيه) و دقت مكاني خوب (3 تا 5 ميلي‌متر) است. در MEG مجموع ميدان‌هاي مغناطيسي ناشي از جريان‌ الكتريكي نورون‌هاي فعال در يك منطقه از مغز، اندازه‌گيري مي‌شود. ميدان مغناطيسي كه توسط جريان‌هاي نوروني با شدت نانوآمپر توليد مي‌شود، بسيار ضعيف بوده و براي اندازه‌گيري آن‌ها به سنسورهاي بسيار حساسي نياز است. تكنولوژي امروزه براي اين منظور، استفاده از سيم‌هاي كوپل‌شده با دستگاه‌هاي مداخله‌گر ابررسانايي (SQUID) مي‌باشد. SQUIDها از قوانين فيزيك كوانتوم براي تشخيص جريان‌هاي الكتريكي كوچك كه توسط سيگنال‌هاي مغناطيسي ضعيف با حساسيت بالا و محدوده ديناميكي بزرگ تحريك مي‌شوند، بهره مي‌گيرد. به اين ترتيب MEG، اندازه‌گيري مستقيم و دقيق‌تري از فعاليت الكتريكي مغز به‌دست مي‌دهد. يكي از مزاياي اندازه‌گيري ميدان مغناطيسي در مقايسه با ميدان الكتريكي كه در EEG اندازه‌گيري مي‌شود، اين است كه ميدان مغناطيسي به مقدار كمتري توسط بافت‌هاي اطراف (به‌ويژه جمجمه و پوست سر) تضعيف مي‌شود. با توجه به عملكرد دقيق MEG، از آن براي درمان و تشخيص بسياري از بيماري‌هاي مرتبط با CNS استفاده مي‌شود. همچنين اين روش مي‌تواند به جراحان براي مكان‌يابي آسيب‌هاي مغزي و محققان براي مطالعه فرآيندهاي شناختي و بررسي عملكرد بخش‌هاي مختلف مغز كمك كند.