برنامه‌ريزي در مورد اثرات اجتماعي- فرهنگي بازي‌هاي رايانه‌اي بر بازيكنان

كودكان و نوجوانان در عصر حاضر به ‌شدت تحت ‌تأثير بازي‌هاي رايانه‌اي قرار گرفته‌اند. گرايش آنان به بازي‌هاي رايانه‌اي اين نگراني را در بين خانواده‌ها ايجاد كرده كه ممكن است پرداختن بيش از حد به اين بازي‌ها، برخي ناهنجاري‌هاي اجتماعي و فرهنگي را به بار آورد. پژوهش حاضر با هدف برنامه‌ريزي در مورد اثرات اجتماعي- فرهنگي بازي‌هاي رايانه‌اي بر بازيكنان به‌ويژه كودكان و نوجوانان صورت پذيرفت. اين پژوهش به ‌لحاظ هدف يك مطالعه كاربردي بود كه براي رسيدن به اين هدف از روش تحقيق كتابخانه‌اي (مروري) استفاده شد. ابزار گردآوري اطلاعات، فيش‌برداري از منابع چاپي و الكترونيكي مختلف همانند كتاب‌ها، مقاله‌ها، رساله‌ها و پايان‌نامه‌هاي در دسترس بود. براي به‌دست آوردن نتايج از تحليل و استنتاج نظري استفاده شد. نتايج حاصل از تحليل اطلاعات نشان داد كه نظرات پژوهشگران نسبت به اثرات اجتماعي- فرهنگي بازي‌هاي رايانه‌اي بر كودكان و نوجوانان متفاوت است. به‌ عبارت ديگر، اثرات اجتماعي- فرهنگي بازي‌هاي رايانه‌اي را مي‌توان در دو دسته اثرات مثبت و منفي تقسيم‌بندي كرد. اثرات اجتماعي- فرهنگي مثبت بازي‌هاي رايانه‌اي بر بازيكنان مانند تقويت روابط اجتماعي با انجام بازي‌هاي گروهي، پرورش روحيه كار تيمي، مسئوليت‌پذيري، تقويت دوستي‌ها، آشنايي با زبان‌هاي خارجي و ارزش‌هاي اجتماعي و فرهنگي ساير جوامع را مي‌توان برشمرد. اثرات اجتماعي- فرهنگي منفي بازي‌هاي رايانه‌اي بر بازيكنان را مي‌توان شامل افزايش اختلافات رفتاري و خشونت در جامعه، دعوا بين خواهران و برادران، انزواي اجتماعي، نزاع مكرر با همكلاسي‌ها و معلمان و دوستان، بيگانگي اجتماعي- فرهنگي، عدم سازگاري اجتماعي، خدشه‌دار شدن ارزش‌هاي ديني و فرهنگي و به ‌خطر افتادن هويت ملي كودكان و نوجوانان دانست. با توجه به يافته‌ها به‌منظور حفظ و ارتقاي هنجارهاي اجتماعي و فرهنگي در كودكان و نوجوانان پيشنهاد مي‌شود نسبت به طراحي و توليد بازي‌هاي رايانه‌اي بومي، برگزاري دوره‌هاي آموزشي براي كودكان، نوجوانان، والدين و اولياي مدرسه در راستاي افزايش سواد بازي‌هاي رايانه‌اي و نظارت بر شرايط و محتواي بازي‌هاي رايانه‌اي اقدام گردد.