تحليل باستان شناسي تغييرات فرهنگي – زيست محيطي دشت جنوبي سرايان در دوران اسلامي با تاكيد برمدل هاي استقراري

مطالعه الگوهاي استقراري در يك منطقه ، به اقتضاي ويژگي هاي طبيعي و فرهنگي ، روشهاي خاص خود را ميطلبد . مجموعه عوامل زيست محيطي نقشي موثر در ايجاد بافتهاي استقراري در هر دوره زماني دارد . درطي ساليان اخير توجه به درك و سنجش فرآيندهاي پيچيده تعاملي بين انسان و محيط در حوزه مطالعات باستان شناسي ، طرفداران بسيار زيادي پيدا كرده است . اين رويكرد در باستان شناسي علاوه بر شناخت ميزان تاثير محيط در ايجاد هر زيستگاه ، ميزان انطباق زيستگا هها با شرايط محيطي حاكم را نيز ممكن مي سازد . يكي از اين رهيافت ها در مطالعات باستا نشناسي مطالعه الگوي استقرار و تحليل زيستگاهي است كه به بررسي شكل گيري محوطه هاي باستاني در بسترهاي محيطي م يپردازد . سرايان شهري واقع در كويرلوت و مركزي در استان خراسان جنوبي كه در 160 كيلومتري مركز استان شهر بيرجند ، در دشتي همواره در حاشي هي كوير و در دامنه ي جنوب غربي رشته كوه زابري ، معروف به شتران قرار دارد . در خصوص مطالعه و بررسي الگوي استقراري و تاثيرات متقابل انسان و محيط در طي دور ههاي اسلامي دشت جنوبي سرايان تاكنون هيچ مطالعاتي صورت نگرفته كه اين پژوهش تلاشي براي پرداختن به اين موضوع م يباشد . استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي ، پايش داده هاي فرهنگي به لحاظ آماري و تحليل حوزه گيرش و تحليل مولف ههاي اصلي از روش هايي است كه در آزمون فرضيات استفاده خواهد شد. نتايج به دست آمده در اين پژوهش نشان م يدهد نحوه پراكندگي استقرارها در محوط ههاي چنددوره اي دشت جنوبي سرايان الگوي تقريبا يكسان و به صورت خطي و وابسته به مسير آب م يباشد . شيوه معيشت بيشتر بر پايه كشاورزي و دامداري و به شكل كوچرو در اين دوره ديده ميشود .