مفاهيم و رهيافت ها در دانش باستانسنجي، با نگرشي بر تجربيات مطالعات باستانسنجي لعاب هاي دوره اسلامي

باستانسنجي دانشي است كه امروزه جايگاه و اهميت فراوان خود را در علوم باستانسنجي و پژوهشهاي تاريخي- هنري يافته است با اينحال هنوز چارچوب ها و بنيانهاي اين دانش اين دانش به صورت كامل ترسيم و تبيين نشده است. در اين نوشتار ابتدا به تبيين مفهوم ميراث فرهنگي و چرايي ارزشمندي آن و روند مطالعات علمي مرتبط با ميراث فرهنگي پرداخته شده است. سپس تعاريفي كه تاكنون از باستانسنجي ارائه شده و مفاهيم مرتبط و نيز سير تحول آن مورد نقد و بررسي قرار گرفته و در نهايت يك تعريف واحد از اين دانش پيشنهاد شده است. بنا به اين تعريف، هرگونه كاربرد سنجشها و روشهاي آناليزي مورد استفاده در علوم طبيعي در راستاي دست يافتن به پاسخ هاي علمي به پرسشها و ابهامات مطرح در زمينههاي گوناگون باستانشناسي و مطالعات هنري در حيطه- دانش باستانسنجي جاي ميگيرد. در ادامه، اين دانش در شش شاخه- روشهاي گاهنگاري، مطالعات مصنوعات، رهيافتهاي زيست بوم شناختي، كاربرد روشهاي آماري و رياضي، روشهاي سنجش از راه دور و حفاظت، به اختصار تشريح شده است. پس از جمع بندي كلي اين دانش، تجربيات شاخص مطالعات باستانسنجي لعاب هاي به كار رفته در سفالينههاي دورهاي اسلامي در نقاط مختلف جهان شامل مطالعات فناوري و ساختارشناسي لعاب ها، روش ها نتايج و كاربردهاي هر كدام از تجربيات و ويژگي هاي هر يك از اين روش ها و تجزيه و آناليزهاي آزمايشگاهي و دستگاهي-تجزيهاي اين لعاب ها بررسي و تحليل شده است.