ساخت و كاركرد شهر دارا در مناسبات ايران و بيزانس

با سقوط شاهنشاهي هخامنشي در سال 331 پيش از ميلاد، اسكندر تصميم به ايجاد امپراتوري جهاني گرفت؛ امپراتوري كه زير سيطره فرهنگ هلني باشد؛ لذا ايجاد شهرهاي هلني و ترويج فرهنگ يونايي يكي از مشخصه هاي مقصود وي به شمار مي رفت. چنان كه وي دستور به ايجاد دولت-شهرهاي يوناني در مناطق مختلف متصرفي زد. از جمله اين مناطق م يتوان بين النهرين را نام برد. بين النهرين به دليل موقعيت جغرافيايي اش از همان ابتداي روابط اشكانيان با روم به محل مورد منازعه طرفين بدل گشت. اشكانيان منازعتشان در اين منطقه را براي ساسانيان به ارث گذاشتند؛ چنان كه قراردادهاي مهم مرزي در دوره ساسانيان اهميت اين منطقه را بيش از پيش روشن مي سازد. بيزانسي ها (روم شرقي) در ادامه سياست شهر سازي يونانيان و روم يها در منطقه بين النهرين به تأسيس شهر مرزي دارا در اوايل قرن ششم ميلادي دست زدند؛ لذا اين پژوهش بر آن است ساخت و كاركرد شهر دارا و تأثير آن در مناسبات ايران ساساني و بيزانس را مورد بررسي قرار دهد. براي نيل به اين هدف تلاش شده است از شيوه پژوهشهاي تاريخي ( توصيفي تحليلي ) و بر اساس شواهد موجود و نظريات پژوهشگران، استفاده شود. يافته هاي اين پژوهش بيانگر اين است كه بيزانسي ها با ساخت اين شهر درصدد بودند كه باعث پيشگيري و يا حداقل مانع پيشرفت سريع ايرانيان در مناطق مرزي مانند بين النهرين شوند. ساسانيان نيز مخالفت خود را با ايجاد اين شهر نشان دادند و در چندين مرحله موفق گرديدند اين شهر را به تصرف خود درآورند؛ از دست دادن چنين شهري براي قدرت هاي بزرگ باستان به عنوان تغييري عمده در توازن قدرت در بين النهرين محسوب مي شد، چنان كه اين مساله درگيري هاي ممتدي ميان آن ها به وجود آورد كه به مرور تحليل قدرت دو امپراتوري را به دنبال داشت.