بررسي صفات مورفولوژيكي ارقام گندم با استفاده از GGEbiplot

گندم يك غله يكساله متحمل به خشكي است كه سازگاري مناسبي به آب و هواي سرد دارد. گندم بعنوان يك منبع كربوهيدرات مهم و غني در غذاي بسياري از مردم دنيا است. مهمترين راه انتخاب ژنوتيپ‌هاي پر محصول، شناسايي صفات مهم و موثر بر صفت عملكرد دانه در گياه است. در اين روابط صفات و ژنوتيپهاي گندم با بهره‌گيري از روش بايپلات براي شناسايي صفات مهم مورد استفاده قرار گرفت. در اين تحقيق هفت رقم گندم در طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار كشت گرديدند. تعداد 14 صفت مختلف و از جمله صفات تعداد روز تا سنبله دهي، تعداد روز تا رسيدگي، ارتفاع بوته، طول دومين ميانگره، طول سنبله، طول ريشك، قطر ساقه وزن دومين ميانگره، طول دانه، تعداد دانه سنبله، عملكرد بيولوژيك، وزن هزاردانه، عملكرد دانه و شاخص برداشت اندازه‌گيري شدند. نتايج اين مطالعه نشان داد بر اساس نمودار چندضلعي، پنج بخش يا section با پنج ژنوتيپ راس شامل ژنوتيپهاي G1 ({Atlass66×Comanche} × Warrior)، G2 (Greek79)، G4 (Preston-1)، G5 (Cakmak) وG7 (Baart) شناسايي شدند است و در بخش رقم اول، صفات ارتفاع بوته، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه و طول ريشك قرار داشتند در حاليكه در بخش رقم G2، صفات قطر ساقه و تعداد دانه سنبله قرار گرفتند. بيشترين زاويه حاده بين صفات تعداد روز تا سنبله دهي و وزن هزار دانه است كه حاكي از همبستگي مثبت اين دو صفت است بين وزن دومين ميانگره و شاخص برداشت همبستگي منفي شديد وجود داشت و چنين همبستگي منفي شديدي بين تعداد دانه سنبله با صفات ارتفاع گياه و طول ريشك نيز مشاهده گرديد. ارقام يك و هفت بهترين عملكرد دانه را داشته و صفات ارتفاع گياه، طول ريشك و شاخص برداشت از جمله صفات مهم و تاثيرگذار در گياه زراعي گندم بوده و لازم است كه در برنامه‌هاي اصلاحي گندم و گزينش براي عملكرد بالا مورد توجه قرار گيرد.