تاب آوري ژئومورفولوژيكي نگرشي نو در مطالعات ژئوسيستم ها

حوادث طبيعي همواره براي جوامع انساني به‌عنوان چالشي بزرگ مطرح بوده است و سكونتگاهها، زيرساخت‌ها و سرمايه‌ها را در معرض تهديد قرار داده است. با افزايش تعداد و تنوع مخاطرات طبيعي به ويژه در سكونت¬گاههاي انساني، رويكرد رايج از تأكيد بر مقوله كاهش آسيب¬ پذيري و مقاوم سازي كالبدي، به رويكرد تاب ¬آوري در برابر مخاطرات تغيير يافته است. سيستمهاي ژئومورفيك سيستم هاي بازي هستندكه ممكن است از محيط پيرامون و خارج از خود كنترل شوند، تغيير يابند يا با شرايط جديد تطبيق پيدا كنند. آشوب ها و آستانه ها فقط به عنوان رويدادهايي كه مخرب ساختار فيزيكي ژئوسيستمها باشند به شمار نمي روند بلكه به عنوان جزئي لازم براي پويايي سيستم محسوب مي شوند. تحولات علم ژئومورفولوژي زمينه را براي تغيير در نگرشهاي ژئومورفولوژيكي فراهم مي آورد. درك تاب آوري در فضاهاي مختلف نياز به درك بين رشته اي و تحليل در مقياسهاي مختلف دارد. زماني كه سيستم قادر باشد تا توازن بين عملكردهاي محيطي و انساني برقرار كند، انعطاف پذير باشد، قدرت انطباق در شرايط عدم قطعيت و رويدادهاي غير منتظره داشته باشد، در آن صورت تاب آور است. كاهش تاب آوري در سيستمها باعث افزايش آسيب پذيري در سيستم شده و اختلالات و شوكهاي هرچند كوچك گاها باعث بحرانهاي بزرگ مي شود. لذا با توجه به اهميت اين مسئله، مي بايست به دنبال ارتقاي دانش نظري در حوزه تاب آوري به ويژه تاب آوري ژئومورفولوژيكي در محيط هاي مختلف باشيم. بنابراين براي درك و ارتقاء دانش تاب آوري ژئومورفولوژيكي بايد بتوانيم به سوالاتي از اين دست پاسخي شايسته بدهيم. 1.شاخص هاي سنجش تاب آوري ژئومورفولوژيكي كدامند؟ 2. چه رابطه اي بين تاب آوري ژئومورفولوژيكي و سازمان فضايي سكونتگاهها وجود دارد؟ 3. نقش عناصر سازمان فضايي در تاب آوري ژئومورفولوژيكي چيست؟ در اين نوشته، اين موضوع كه چگونه بينش ژئومورفولوژيكي مي تواند به سمت مطالعات تاب آوري حركت كند مورد بررسي قرار گرفته است.