تجزيه ژنتيكي صفات مهم طالبي با روش تجزيه ميانگين نسل ها

Generation Mean Analysis for Imperative Traits in Cantaloup

طالبي از مهم ترين گياهان جاليزي ايران است. رقم سمسوري مهم‌ترين رقمي است كه در سطح وسيعي كشت مي‌شود. اين رقم با وجود برخي صفات مطلوب، از نظر صفات مهمي مانند ميزان قند ،تعداد ميوه، مقاومت به بيماري‌ها و ويروس‌ها و ماندگاري ميوه وضعيت مطلوب ندارد. براي اصلاح اين ويژگي‌ها بايد از ارقام شناخته شده كه داراي صفات تكميل كننده و مطلوب هستند استفاده كرد. هدف از اين آزمايش بررسي نحوه توارث صفات مهم در جمعيت‌هاي حاصل از تلاقي اين رقم با رقم ژاپني گينسن ماكوآ بود. شش نسل شامل P1، P2، F1، BC1، BC2 و F2 در اين تلاقي حاصل شد. اين جمعيت‌ها در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در مزرعه كشت شدند و صفات تعداد ميوه در هر بوته، وزن ميوه و ضخامت گوشت اندازه‌گيري شد. نتايج بيانگر تفاوت معني‌دار بين نسل‌ها از نظر صفات اندازه‌گيري شده بود. تجزيه ميانگين نسل‌ها نشان داد همه پارامترها در مدل شش پارامتري براي همه صفات معني‌دار است اگر چه تجزيه واريانس نسل‌ها نشان داد كه براي صفت تعداد ميوه واريانس غلبه كم اهميت است ولي براي صفت وزن ميوه و ضخامت گوشت اين واريانس سهم عمده‌اي دارد. بنابراين گزينش براي صفت تعداد ميوه در بوته در نسل‌هاي اوليه كارآمد خواهد بود ولي براي صفات وزن ميوه و ضخامت گوشت بايد تا توليد لينه‌هاي خالص به تاخير بيافتد.

Melon is an important vegetable in Iran. Samssori is the most important cultivar of this vegetable which is widely cultivated around the country. Although it has some favorable features, it is not acceptable for important traits such as sugar content, fruit number, disease and virus resistance and shelf life. To improve these characteristics it should be crossed with varieties which have favorable features. The aim of this research was to investigate the inheritance mode of important traits in populations made by cross of this cultivar with a Japanese cultivar, Ginsen Makuwa. The six populations of P1, P2, F1, BC1, BC2 and F2 were developed and cultivated in a randomized complete block design. Later, the fruit number in each plant, fruit weight and flesh thickness were measured. Significant differences were observed among six populations. Generation mean analysis showed that all parameters in the full model were significant. On the other hand, variance analysis showed that for fruit number the dominance variance was negligible while it was large for fruit weight and flesh thickness. These results show that selection for fruit number in each plant in early generations is efficient while for fruit weight and flesh thickness it should be delayed until late generations.