نحوه توارث صفات مرتبط با شكل ميوه در طالبي

Inheritance of traits related to fruit shape in cantaloupe

طالبي يكي از مهمترين گياهان جاليزي ايران است. رقم سمسوري از مهمترين ارقام كشت شده در كشور است. اين رقم به بسياري از بيماري¬ها حساس بوده و شيريني ميوه پايين است. بنابراين بايد با تلاقي اين رقم با ارقام ديگر اصلاح اين صفات صورت گيرد. در اين تحقيق به منظور برآورد پارامترهاي ژنتيكي تلاقي سمسوري با گينسن ماكوآ كه يك رقم شناخته شده ژاپني است انجام شد. سپس نسل هاي F2، BC1 و BC2 انجام گرفت. نسل¬هاي به دست آمده در قالب طرح بلوك¬هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه ارزيابي شدند. از آنجا كه صفات ظاهري ميوه از مهم¬ترين شاخص¬هاي بازارپسندي ميوه است نحوه توارث صفات طول، عرض، مشبك بودن و خط-دار بودن ميوه ارزيابي شد. به اين ترتيب براي طول ميوه مدل سه پارامتري غلبه افزايشي كفايت كرد در حالي كه براي عرض ميوه اثرات اپيستازي نيز معني¬دار بود و مدل شش پارامتري برازش شد. وراثت پذيري عمومي براي طول و عرض ميوه به ترتيب 71/0 و 73/0 به دست آمد. براي صفت خط¬دار بودن مدل تك ژني كفايت مي¬كرد كه در آن خط¬دار بودن ميوه غالب بود. براي صفت مشبك بودن كنترل ژنتيكي به صورت اپيستازي غالب مضاعف يا اپي¬ستازي دوبل بود.

Cantaloupe is one of important vegetables in Iran. Samsoori is the most important cantaloupe in the country. This cultivar is susceptible to most diseases and its sugar content is low. So it should be crossed with other cultivars for improving the mentioned traits. In this research to estimate the genetic parameters Samsoori was crossed with a Japenes cultivar, Ginsen Makuwa. Later the F2, BC1 and BC2 generations were developed. The obtained populations were investigated in a field trial by complete block desgin with three replications. As the fruit shape related traits are very important for marketing of this fruit, the inharitance mode of fruit length, fruit width, metting and vein tract pattern was investigated. For fruit length the three parameters model of additive-dominance was adequate while for fruit width the epistatic effects was significant and six parameters moled was fitted. Broad sense heritability for fruit length and width was estimated as 0.71 and 0.73, respectively. For vein tract pattern a single gene model was adewuate and the presense of vein tract was dominant to its absence. For netting pattern duoble epistasis was controlling the trait.