كليدواژه :
سرخرطومي يونجه , سم فوزالن , سم سايپرمترين , سم پرفنوفوس
چكيده فارسي :
يونجه يكي از مهم¬ترين گياهان علوفه¬اي در ايران و ساير نقاط جهان است كه به علت دارا بودن مواد معدني، پروتيئن¬ها و انواع ويتامين¬ها بخش مهمي از غذاي دام را تشكيل مي¬دهد. سرخرطومي برگ يونجهHypera postica آفت كليدي يونجه در بيشتر مناطق جهان است. خسارت اين آفت ناشي از تغذيه لاروها و حشرات كامل آن از قسمت¬هاي هوايي گياه به ويژه برگ¬ها مي¬باشد كه در صورت عدم كنترل آن، چين اول يونجه را كاملاً از بين مي-برد. استفاده از حشره¬كش¬هاي شيميايي اصلي¬ترين روش كنترل اين آفت در ايران مي¬باشد. اما متاسفانه حشره-كش¬هايي كه در ايران عليه سرخرطومي برگ يونجه ثبت شده¬اند و استفاده مي¬شوند در بيشتر مناطق، تاثير خود را از دست داده¬اند. همچنين به دليل تاثير نامطلوب حشره¬كش¬هاي شيميايي روي محيط زيست، انسان و ساير موجودات غير هدف، استفاده از حشره¬كش¬هاي امن¬تر و موثرتر ضروري به نظر مي¬رسد. در اين بررسي، كارايي چند حشره¬كش فوزالن، سايپرمترين و پرفنوفوس عليه لاروهاي سرخرطومي برگ يونجه در استان آذربايجان غربي در سال 1396 مورد مطالعه قرار گفت. آزمايش¬ها در قالب طرح بلوك كاملاً تصادفي، در كرت¬هاي 20 متر مربعي و در سه تكرار انجام شد. قبل محلول پاشي نمونه¬برداري از واحدهاي آزمايشي با كادر اندازي انجام شد و جمعيت لارو در واحد آزمايشي تعيين گرديد. بعد گذشت يك روز، چهار روز، يك هفته و دو هفته بعد محلول پاشي، مجدداً جمعيت لاروها با كادر اندازي و تكان دادن بوته¬ها محاسبه شد. درصد مرگ و مير لاروها با استفاده از فرمول هندرسون-تيلتون محاسبه شد. نتايج نشان داد كه درصد مرگ و مير لاروها در تيمارهاي سم فوزالن، سايپرمترين و پرفنوفوس به ترتيب 95/1 ± 27/75، 15/2 ± 71/64 و 05/2 ± 38/61 بود. درصد تلفات سم فوزالن با ساير سموم مطالعه شده اختلاف معني¬دار داشت. درصد سوزش گياه در سم فوزالن، سايپرمترين و پرفنوفوس به ترتيب 2/1±2/2، 9/2±5/3 و 2/2 ±4/3 بود كه درصد سوزش گياه سم فوزالن از بقيه سموم كمتر و با آنها اختلاف¬ معني¬دار داشت. با توجه به نتايج بدست آمده از مطالعه حاضر مي¬توان سم فوزالن را از بين حشره¬كش¬هاي استفاده شده كه داراي بيشترين درصد تلفات و كمترين ميزان گياه¬سوزي بود براي كنترل موثر و مفيد اين آفت به كشاورزان پيشنهاد كرد.
چكيده لاتين :
Alfalfa is an important forage crop in Iran and other parts of the world. Containing minerals, proteins, vitamins makes alfalfa important for animal fed. Alfalfa leaf weevi, Hypera postica, is a key insect pest of this crop in many regions. Adult and larvae of this pest feed on foliage and cause considerable yield damage. If not controlled, they can destroy the first cutting of Alfalfa, completely. Using chemical insecticides is the main controlling method of H. postica in Iran. Unfortunately, insecticides registered and used against the pest in Iran are no longer effective. Due to adverse effects of chemical pesticicdes on environment, human, and other non-target organisms, using safer and more effective insecticides is necessary. In the present study, effects of fuzalene, cypermethin, profenofos insecticides against alfalfa weevil larvae in West Azarbaijan province in 2017 were investigated. Experiments were conducted using randomized complete block design with 20 m2 plots and three replicates. Before treatment, the number of larva in each plot was measured. After treatment, the number of larva with shaking plant bushes method was measured. Percent mortality was calculated using Henderon- Tilton’s formula. The results showed that percent mortality caused by fuzalene, cypermethin, profenofos insecticides were 75.27 ± 1.95, 64.71 ± 2.15 and 61.38 ± 2.05 %, respectively, and the results showed percent mortality of fuzalene had a significantly different from other pesticides. Plant burning percent of fuzalene, cypermethin, profenofos insecticides were 2.1 ± 1.2, 3.5 ± 2.9 and 3.4 ± 2.2 %. In this study, the plant burning percent of fuzalene insecticide was lower than other pesticides and had a significant difference with them. According to the results of this study, we can be suggested to farmers of fuzalene insecticide which had the highest percent mortality and the lowest plant burning percent for effective and useful control of this pest.
