بازخواني نقش هندسه در طرح معماري مسجد مدرسه آقابزرگ كاشان

مسجد آقابزرگ كاشان با گنبد عظيم آجري و مناره كاشيكاري شده يكي از باشكوه ترين بناهاي اسلامي كاشان است. ساختمان اين مدرسه طي سال هاي 1250 تا 1260 هجري قمري جهت استفاده نماز جماعت و درس و بحث ملا مهدي نراقي دوم بنا شده است. مسجد مدرسه آقابزرگ يكي از باشكوه ترين و زيباترين مساجد دوره قاجار در ايران به شمار مي آيد. ويژگي هاي منحصر به فرد معماري بنا بيانگر آن است كه معماران اين بنا از منظر ماهيت معماري در طرح ريزي فرم و فضاي معماري بنا اصول و نظمي را مد نظر قرار داده اند كه برگرفته از اشكال هندسي و تناسبات بين آنهاست. هندسه در معماري اهميت ويژه اي دارد زيرا كار معمار ساختن است و مبناي ساختن طرح هندسي بناست. جذابيت فضايي و زيبايي مسجد مدرسه آقابزرگ بيانگر آن است كه معمار و صانعان اين بنا از منظر معماري در طرح ريزي فرم و فضا، اصول و نظمي را مدنظر قرار داده اند كه برگرفته از اشكال هندسي و تناسبات بين آنها است. نظر به اهميت موضوع، نگارندگان با رويكرد تحليل تناسبات هندسي، در پژوهش حاضر به دنبال پاسخگويي به اين سؤال هستند كه هندسه و تناسب طلايي در ساخت و شكل گيري عناصر مسجد آقابزرگ چه نقشي ايفا كرده اند. به همين منظور، در پژوهش حاضر از روش پژوهش توصيفي _تحليلي استفاده شده و در جمع آوري اطلاعات از ابزار گردآوري داده و اطلاعات مشاهده ميداني و كتابخانه اي توامان بهره گرفته شده است و به منظور بازخواني هندسي و تناسبات به كار گرفته شده، با روش مطالعات هندسي، پلان، نما و مقاطع بنا، مورد بررسي و تحليل دقيق قرار گرفت. نتايج اين تحقيق نشان دهنده آن است كه معمار بنا از دانش لازم در مورد سيستم هاي تناسبات و ترسيمات هندسي اشكال برخوردار بوده است، و از تناسبات طلايي و تقسيمات دايره در طراحي پلان، نما و مقاطع نيز استفاده كرده و دانش هندسي را به جهت عملي و كيفي در خلق بنا مورد استفاده قرار داده است