مفهوم مركز و لبه در ساختار هندسي اثر معماري و نسبت آن با تحقق انعطاف پذيري

مركز به معناي محدوده اصلي و موضع تجلي ويژگي‌هاي شاخص ساختار و مفهوم لبه به معناي حوزه فرعي مرتبط با مركز، فراهم‌كننده سلسله مراتب تجلي مفاهيم جانبي و پشتيبان ساختار معرفي مي‌گردند. بر اساس استدلالهاي تحقيق، مفهوم‌ پايايي به معني تداوم هويتي و بروز خصلت‌هاي وحدت، تشابه و ثبات ساختاري در مركز ساختار تجلي بيشتري مي‌يابد و فعاليت هاي شاخص و اصلي اثر معماري در اين حوزه امكان بروز بيشتري دارند. با تحقق سلسله مراتب مركز تا لبه، به تدريج ويژگي‌هاي وحدت، تشابه و ثبات به تكثر، تنوع و تغيير مبدل مي‌شوند و لذا پويايي به معني بروز چنين خصلت‌‌هايي در لبه تجلي مي‌يابد. بايد توجه داشت كه مركز و لبه مي‌توانند در طيفي از مفاهيم ذهني تا عيني به بروز برسند. همچنين تحقق مركز و لبه در فرايندي طبيعي و خودجوش ملهم از ويژگي‌هاي جوهر اثر معماري به بروز مي‌رسد. موضع انعطاف پذيري در انتظام ساختاري، لبه‌هاي فضا است. مفهوم لبه بعنوان يك «حاشيه» داراي عمق مطرح است. . چنين حاشيه اي در كنترل تنش ناشي از تداخل حوزه‌هاي نيرو راهگشا است. از اين رو در مرحله اول توجه به اين حاشيه‌ها و تعبيه مفاصل ارتباطي مناسب، پتانسيل هاي جديدي با ايجاد حوزه «مابين» ايجاد مي‌كند كه نتيجه آن بالا رفتن ميزان انعطاف‌پذيري است. اين مفاصل بايد داراي دو ويژگي مهم باشند. از طرفي به پايايي لبه خدشه وارد نسازند و بلكه بر آن تاكيد كنند و از طرف ديگر جريان نيرو را كنترل، منتقل و تعديل نمايند. با اين نگرش، انعطاف‌پذيري از نظر ابعاد كالبدي، عملكردي و معنايي اثر معماري در حاشيه محقق مي‌شود. اين رويكرد با به اشتراك گذاشتن ظرفيت هاي فضايي، از حداكثر پتانسيل دروني ساختار بهره مي‌گيرد و لذا انعطاف‌پذيري بهينه‌اي ارائه مي‌دهد.