مركز و لبه در ساختار هندسي اثر معماري: از ذهنيت تا عينيت

اين مقاله در پي تببين مفاهيمي تحت عنوان مركز و لبه در هندسه ساختاري اثر معماري است. در اين راستا مفهوم مركز به معناي محدوده اصلي و موضع تجلي ويژگي‌هاي شاخص ساختار هندسي و مفهوم لبه به معناي حوزه فرعي مرتبط با مركز، فراهم‌كننده سلسله مراتب تجلي مفاهيم جانبي و پشتيبان ساختار هندسي معرفي مي‌گردند. بر اساس استدلالهاي تحقيق، تداوم هويتي در مركز ساختار تجلي بيشتري مي‌يابد و فعاليت هاي شاخص و اصلي اثر معماري در اين حوزه امكان بروز بيشتري دارند. با تحقق سلسله مراتب مركز تا لبه، به تدريج ويژگي‌هاي وحدت، تشابه و ثبات به تكثر، تنوع و تغيير مبدل مي‌شوند. بايد توجه داشت كه مركز و لبه مي‌توانند در طيفي از مفاهيم ذهني تا عيني به بروز برسند. همچنين تحقق مركز و لبه در فرايندي طبيعي و خودجوش ملهم از ويژگي‌هاي جوهر اثر معماري به بروز مي‌رسد. اين فرايند در ساختارهاي ارگانيك و هم‌چنين آثار معماري سنتي و كلاسيك، با وضوح بيشتري محقق مي‌گردد. اما آثار معاصر به جهت پيچيدگي هاي خاص خود، دقت و ظرافت بيشتري در تشخيص حوزه مركز و لبه مي‌طلبند. از اين رو با شناخت دقيقتر و عميق‌تر از جوهر و مفهوم اثر معماري، مي‌توان فرايند تحقق مركز و لبه را تسهيل نمود تا اثر معماري انتظام هويتي قويتري پيدا كند.