شناسايي عوامل اثرگذار در استقرار خوشه هاي علم و فناوري

در ادبيات اقتصادي در چند دهه اخير تكيه بسيار زيادي بر واژه توسعه شده است و تعاريف، تعابير و تفاسير متعددي را براي آن بر شمرده اند. از اقتصادداناني مانند سولو كه به توسعه از منظر رشد اقتصادي نگاه كرده تا دانشمندان حوزه مديريت مانند پيتر سينگه كه از منظر راهبردي طرح مساله كرده اند و توسعه و توسعه نيافتگي را جانشين علت نموده و توسعه نيافتگي را حاصل سه جز اقتصادي و غيراقتصادي يعني پايين بودن سطح زندگي، پايين بودن سطح اعتماد بنفس و آزادي محدود مي دانند. معناي توسعه هرچه كه باشد در يك وجه اشتراك دارند و آن وجه اقتصادي پايدار مستتر در تعاريف متفاوت برشمرده شده براي آن است. شايد بتوان ادعا كرد كه تفسير واژه توسعه پايدار بدون بعد اقتصاد بي معنا باشد. طبق تعاريف كلاسيك اقتصاد را تخصيص منابع محدود به نيازمندي هاي نامحدود مي دانند. اگر كمي بخواهيم دقيقتر تعريف كنيم مي توانيم بهينه بودن تخصيص را نيز در اين تعريف در نظر بگيريم. يكي از مدل هايي كه در چند دهه اخير توجه ويژه اي به تخصيص بهينه منابع و مزيت هاي هر منطقه و ارتباط آن با ايجاد اقتصاد پايدار كرده است، خوشه هاي علم و فناوري هستند. خوشه هاي علم و فناوري را تركيب يكپارچه و سازماندهي شده از دانشگاه ها، پارك هاي فناوري، مراكز تحقيقاتي و پژوهشي، شركت هاي با فناوري هاي بالا، سرمايه هاي مخاطره پذير، امكانات و زيرساخت هاي فيزيكي، نهادي و سرمايه هاي انساني مي دانند كه در يك منطقه مشخص جغرافيايي با توجه به مزيت هاي رقابتي منطقه مورد نظر ايجاد شده و كانال هاي ويژه اي جهت اتصال به بازار مصرف، محصولات و خدمات دانش محور ايجاد مي كند. براي موفقيت خوشه هاي علم و فناوري عوامل مختلفي همچون استقرار اوليه آن ها دخيل هستند تا خوشه بتوانند به اهداف توسعه پايدار كمك نمايند. با توجه به اينكه تحقق طرح هاي آمايش سرزمين، بدون برنامه هاي آمايش علم و فناوري به عنوان موتور محركه اقتصادي صورت نمي گيرد، لذا لازم است تا بتوان در مكانيابي آن ها دقت كافي به عمل آيد و با شناسايي عوامل اثرگذار در استقرار خوشه هاي علم و فناوري متناسب با عوامل منطقه اي، ملي و بين المللي، درجه موفقيت آن ها را در بلندمدت افزايش دهيم. بنابراين سوال اين پژوهش اين است كه عوامل موثر بر مكانيابي خوشه هاي علم و فناوري كدام هستند؟ وجود زيرساخت هاي فناوري، زيرساخت هاي شهري، زيرساخت هاي آموزشي، زيرساخت هاي ارتباطي و اطلاعاتي، زيرساخت هاي صنعتي و بازرگاني، پژوهشي از عوامل اثر گذار در مكانيابي موفق خوشه هاي علم و فناوري هستند كه به صورت تفصيلي مورد مطالعه قرار خواهند گرفت.