بررسي مقايسه‌اي جايگاه پارك‌هاي علم و فناوري و شهرك‌هاي فناوري در سياست‌گذاري و توسعه علم و فناوري در كشور

يكي از موضوعات مناقشه‌اي در عرصه سياست‌گذاري و توسعه علم و فناوري در كشور، وجود ابهام در نوع و چگونگي نقش‌آفريني نهادهاي مختلف مرتبط با حوزه علم و فناوري است. پارك‌هاي علم و فناوري و شهرك‌هاي فناوري به عنوان دو بازيگر و نقش‌آفرين عمده در اين حوزه، يكي از مصاديق بارز چنين امري در عرصه عمل و اجراست. وجود تشابهات قابل‌توجه در وظايف و نوع نقش‌آفريني اين دو نهاد از يك ‌طرف ، و تعلق هر يك از اين دو نهاد به وزارت خانه‌اي جداگانه از طرف ديگر، همواره زمينه‌هاي موازي كاري، دوباره‌كاري، تناقض و تضارب در برنامه‌ها و اقدامات و در نتيجه كاهش اثربخشي فعاليت‌هاي اين دو نهاد را فراهم نموده است. پارك‌هاي علم و فناوري زير نظر وزارت علوم ، تحقيقات و فناوري عمل مي‌نمايند درحالي‌كه شهرك‌هاي فناوري زير نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت و با محوريت سازمان صنايع كوچك و شهرك‌هاي فعاليت مي‌نمايند. باوجوداينكه توسعه و تقويت رابطه بين دانشگاه‌ها، سازمان‌هاي تحقيقاتي، واحدهاي توليدي و مراكز تصميم‌گيري دولتي در جهت توسعه فناوري و علوم كاربردي، از جمله اهداف ايجاد و توسعه پارك‌هاي علم و فناوري و همچنين شهرك‌هاي فناوري است، اما در عمل تفاوت‌هاي خاصي در شيوه و سطوح نقش‌آفريني هر يك از اين دو نهاد وجود دارد كه بررسي و شناخت آن مي‌تواند تا اندازه قابل‌توجهي در شفاف شدن حوزه مداخله هر يك از اين دو نهاد مؤثر واقع گشته و از اين طريق منجر به هم‌افزايي و تعامل بيشتر اين دو نهاد گشته و اثربخش نقش‌آفريني اين دو نهاد را در حوزه علم و فناوري تقويت نمايد. در اين راستا هدف اصلي مقاله حاضر تحليل و بررسي مقايسه‌اي نوع، حوزه و سطوح نقش‌آفريني هر يك از اين دو نهاد مؤثر در حوزه علم و فناوري كشور و ارائه مدل مناسب همكاري بين اين دو نهاد است. بدين منظور سعي خواهد شد تا ضمن بررسي و مرور تجارب موفق جهاني در حوزه شهرك‌هاي فناوري و پارك‌هاي علم و فناوري، وضعيت گذشته و حال حاكم بر شهرك‌هاي فناوري و پارك‌هاي علم و فناوري كشور مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد و مكانيسم مناسب همكاري بين اين دو نهاد پيشنهاد گردد.