بررسي اكولوژي فردي Colutea gifana Parsa گونه گياهي اندميك در استان خراسان شمالي

Autecology of Colutea gifana Parsa, an endemic plant in North Khorassan province

در اين تحقيق اكولوژي فردي گونه¬ گياهي Colutea gifana Parsa بررسي شد. اين گونه از تيره¬ Fabaceae، گونه¬¬اي اندميك در مناطق شمالي-مركزي استان خراسان شمالي در شمال شرق ايران مي‌باشد. براي مطالعه¬ اكولوژي فردي اين گونه ابتدا رويشگاه طبيعي آن در استان خراسان مشخص شد. سپس مواردي از قبيل ارتفاع، طول و عرض، تراكم، درصد تاج پوشش، شكل زيستي، زيتوده، فنولوژي، وضعيت حفاظتي و گونه¬هاي همراه اين گونه بررسي شد. نتايج نشان داد كه تراكم گونه¬¬ C. gifana، حدود 630 پايه در هر هكتار و ميانگين پوشش تاجي آن در مرحله¬ رويشي در پلات¬هاي 1×1 مترمربع 36 درصد و در مرحله¬ گلدهي در پلات¬هاي 2×2 مترمربع 41 درصد مي¬باشد. همچنين زيتوده اين گونه حدوداً 21/11 گرم بر مترمربع محاسبه گرديد. بررسي¬هاي فنولوژي اين گونه¬ نشان داد كه رشد رويشي آن از اوايل اسفندماه، مرحله گل¬دهي آن از اواسط فروردين‌ماه و تشكيل ميوه و بذر آن از خردادماه آغاز مي¬گردد. بر اساس سيستم طبقه‌بندي IUCN، اين گونه در گروه Critically Endangered (CR B1+ B2ab(ii)) يعني در خطر بحراني قرار مي¬گيرد. با توجه به اقليم خشك منطقه¬ موردمطالعه، تروفيت¬ها بيشترين فراواني شكل زيستي منطقه را به خود اختصاص مي‌دهند و با توجه موقعيت جغرافيايي منطقه، بيش از نيمي از گونه¬ها (59 درصد) به كوروتيپ ايراني-توراني، تعلق دارند.

In this research, the autecology of Colutea gifana Parsa (Fabaceae) was investigated which is an endemic species distributed in north-centeral parts of North Khorassan province, northeast of Iran. In order to study the autecology of this species, its natural habitat was first identified in North Khorassan province. Then, some characters were evaluated including height, length and width, density, coverage, life form, biomass, phenology, conservation status and associated species. Results obtained from the presence of the species in the habitat showed that C. gifana has a density of ca. 630 individuals per hectare and an average coverage of 36% in 1×1 m2 plots. At flowering stage the average coverage is 41% in 2×2 m2 plots. The biomass of this species was calculated about 11.21 g/m2. The vegetative growth of the species began in early March, its flowering stage from mid-March and the formation of its fruit and seeds from June. Based on the IUCN Red List categories and criteria, it is evaluated as a Critically Endangered (CR B1 + (B2ab (ii)) species. Due to the dry climatic conditions in the studied area, therophytes (50%) are the most frequent life-form in the area. Biogeographycally, more than half of the species in the area (59%) belong to the Iran-Turanian chorotype.