تجربه ترويج تعاوني هاي مديريت منابع طبيعي: مطالعه موردي تعاوني هاي جنگل نشين شمال كشور، مرور بيش از سه دهه تجربه ( 1395- 1360)

اهميت و وسعت منابع طبيعي در ايران ايجاب مي كند كه با نگرشي جامع، به اين ثروت ملي توجه شده و براي حفظ، توسعه و بهره برداري بهينه از اين منابع برنامه اي پايدار و منسجم مبتني بر مشاركت و تعاون همه نقش آفرينان تدوين و به مرحله اجرا درآيد. تعاوني ها، يكي از راه هاي تجربه شده مشاركتي در مديريت منابع طبيعي است كه مهر تاريخي خود را دارد و سرشار از تجارب مثبت و منفي است. اين بررسي شامل شركت هاي تعاوني جنگل نشين شمال كشور پس از بيش از سه دهه فعاليت است. در اين مدت 19 تعاوني جنگل نشين توسط سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري كشور تشكيل و مديريت 161472 هكتار از جنگل هاي شمال، پس از تهيه طرح هاي مصوب به آنان واگذار شده است. در مقطع مورد بررسي(1394)، اين تعداد به 12 واحد و حوزه عمل 82911 هكتار كاهش يافته است و از نظر كيفي نيز وضعيت هاي متفاوتي از موفق تا به كلي ناموفق مشاهده شده است. در اين مقاله، آسيب شناسي فرايند فعاليت ها و فراز و فرود اين تشكل ها پس از بررسي هاي لازم و گفتگوهاي رو در رو با جوامع محلي عضو اين تعاوني ها تشريح و راهكارهاي كوتاه مدت و ميان مدت استمرار فعاليت و تقويت كمي – كيفي تعاوني هاي جنگل نشين در محورهاي قانوني، سياستگزاري و آموزشي- اداري ارائه شده است.