تحليل پايداري نظام كشت گلخانه استان البرز و واكاوي عوامل موثر بر آن

اگرچه كشاورزي تامين كننده نيازهاي اقتصادي و اجتماعي بسياري است، اما توليد به روش ناپايدار، آسيب¬هاي زيادي را به محيط زيست و سلامت افراد وارد ساخته است كه اين امر ضرورت توجه به پايداري كشاورزي را افزايش داده است. نظام كشت گلخانه¬اي نيز در سال¬هاي اخير به واسطه استفاده كاراتر از نهاده¬ها و عملكرد توليدي بالاتر به شدت مورد توجه قرار گرفته است. بااين¬حال استفاده بي رويه از سموم و آفت¬كش¬هاي شيميايي، پايداري اين نوع كشت را با ترديد مواجه كرده است. از اين¬رو، هدف تحقيق حاضر كه به روش پيمايشي انجام شده است، تحليل پايداري نظام كشت گلخانه در استان البرز و شناسايي عوامل موثر بر آن بود. جامعه تحقيق گلخانه¬داران فعال استان البرز بود كه با استفاده از فرمول كوكران155 نفر تعيين و به طور متناسب از شهرستان¬هاي استان انتخاب گرديد. به منظور تحليل پايداري، شاخص¬هايي در ابعاد اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي تدوين و با استفاده از آن¬ها، شاخص تركيبي كل ساخته شد. نتايج نشان داد كه در بعد اقتصادي؛ 8/45 درصد واحدهاي مورد مطالعه ناپايدار. 3/30 درصد نسبتا پايدار و تنها 9/23 پايدار بودند. در بعد زيست¬محيطي؛ 9 درصد پايدار، 4/28 درصد نسبتا پايدار و 6/62 درصد نيز ناپايدار بوده¬اند. در بعد اجتماعي؛ 4/59 ناپايدار، 6/31 نسبتا پايدار و 9 درصد كاملا پايدار بودند. از لحاظ پايداري كل نيز، 4/57 درصد ناپايدار، 9/32 درصد نسبتا پايدار و 7/9 درصد در شرايط پايدار قرار داشتند. نتايج تحليل مسير نيز نشان داد كه در مجموع 16 متغير به صورت مستقيم و غيرمستقيم بر ميزان پايداري كل تاثير گذاشته¬اند.