ارزيابي تركيبات آروماتيك چند حلقه‎ايي (PAHs) در آّ‎ب‎هاي ساحلي خليج فارس- بوشهر (كانال سلطاني)

Assesment of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) in coastal waters of Persian Gulf – Bushehr (Soltani channel)

هيدروكربن‎هاي آروماتيك چند حلقه‎ايي (PAHs) به دليل اثرات مخرب زيست محيطي و جهش‎ در موجودات زنده، به عنوان آلاينده آلي حائز اهميت هستند. در اين تحقيق ميزان 16 تركيب PAHs و منبع آن‎ها در آّب‎هاي خليج فارس (بوشهر-كانال سلطاني) در دو فصل گرم و سرد مطالعه شده است. بدين منظور پس از انتقال نمونه‎هاي آب (تحت دماي C °4) به آزمايشگاه، تركيبات PAHs با استفاده از روش استخراج مايع- مايع از نمونه‎ها جدا شده و در نهايت با استفاده از دستگاه GC-MS غلظت تركيبات مختلف PAHs آناليز شد. درصد بازيافت اين تركيبات 85 درصد بود. ميزان هيدروكربن‎هاي آروماتيك چند حلقه‎ايي در نمونه‎هاي آب در دو فصل گرم و سرد داراي اختلاف معني‏دار بودند(p 0.05). محدوده غلظت اين تركيبات در تابستان و زمستان به ترتيب ng/l 2.80-2.58 و ng/l 3.86-3.63 بود. اين مقادير كمتر از مقادير به دست آمده در ساير مناطق بودند. نتايج به دست آمده نشان دهنده دو منشا پتروژنيك (نفتي) و پايروليتيك (سوختي) براي اين تركيبات بود. همچنين فراواني تركيبات سه و چهار حلقه‎ايي PAHs از دو، پنج و شش حلقه‎ايي بيشتر بود.

Abstract: Due to harmful effects and mutation in living organisms, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are important as organic pollutant. In this research concentrations of 16 PAHs were determined in two seasons (summer and winter 2017). The PAHs from seawater samples were extracted by liquid –liquid extraction using of dichloromethan (DCM). Fractionation was done using the silica-alumina column and then then about 16 compouneds of PAHs were determined by Gaschromatography- Mass Spectrometer (Gc-Ms). In this analysis, recovery was obtained 85%. There was a significant difference between magnitudes of concentrations of PAHs in two seasons (p 0.05). In summer and winter,the range of concentration PAHs were 2.58-2.80 ng/l and 3.62- 3.86 ng/l dry weight, respectively. These magnitudes were less than obtained magnetuds in other areas.The obtained results were shown the main source of PAHs in seawater samples of Soltani channel are originated from pyrolytic and petrogenic sources. Also, three and four cyclic compounds of PAHs were more abundance than five and six cyclic compounds. Key words: