مطالعه ژنتيكي محتواي قند ميوه طالبي تحت تأثير تنش شوري

طالبي گياه صيفي با تنوع وسيع بوده كه بصورت گسترده در مناطق خشك و نيمه خشك كشت و كار مي‌شود. ژنتيك محتواي قند ميوه بعنوان مهمترين عامل مؤثر در كيفيت و بازارپسندي ميوه طالبي تحت شرايط تنش تاكنون بررسي نشده است. بنابراين مطالعه حاضر با هدف بررسي نحوه كنترل ژنتيكي و برآورد تركيب‌پذيري عمومي و خصوصي محتواي مواد جامد محلول ميوه طالبي متأثر از تنش شوري در شرايط مزرعه اجرا گرديد. بر اين اساس، 11 والد طالبي متنوع از نظر مقدار قند ميوه و سطوح متفاوت تحمل به شوري بهمراه 55 هيبريد حاصل از تلاقي بين آن‌ها در يك آزمايش نيمه داي‌آلل در قالب طرح لاتيس مستطيل ساده در دو محيط معمول و تنش شوري (آبياري با آب شور با هدايت الكتريكي dSm-1 14) در مزرعه مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج حاصل حاكي از اختلاف معني‌داري ميان ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه (والدين و هيبريدها) و تنوع ژنتيكي بالا بود كه دلالت بر ظرفيت بالاي اين ژرم پلاسم در راستاي اصلاح براي افزايش محتواي مواد جامد محلول ميوه داشته است. همچنين مواد جامد محلول ميوه، بطور بسيار معني‌داري تحت تأثير تنش شوري قرار گرفت. نتايج تجزيه ژنتيكي نشان از تاثير معني‌دار هر دو آثار افزايشي و غيرافزايشي در كنترل ژنتيكي اين صفت در هر دو محيط داشت، اگرچه اهميت اثر جز افزايشي در محيط معمول بيشتر بود. نتايج تجزيه گرافيكي جينكز هيمن نشان داد مواد جامد محلول در هر دو محيط با اثر غالبيت نسبي ژن‌ها كنترل مي‌شده است. ارقام لاكي، شاه‌آبادي و ريش‌بابا و هيبريد‌هاي لاكي × گرگر و شاه‌آبادي× سمسوري از لحاظ محتواي قند برتر بودند و استفاده از آنها جهت بهبود كيفيت و بازارپسندي ميوه در هر دو محيط (معمول و تنش شوري) قابل توصيه مي‌باشد.