مكان‌يابي QTL هاي كنترل كننده عملكرد دانه و اجزاي عملكرد در لاين هاي خالص نوتركيب برنج

در اين تحقيق جمعيتي شامل 129 لاين خالص نوتركيب برنج حاصل از تلاقي رقم بومي علي‌كاظمي(والدA) و لاين IR67017-180-2-1-2 (والدIR) به همراه 5 ژنوتيپ شاهد به منظور شناسايي نواحي كروموزومي دخيل در صفات عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در قالب طرح آگمنت بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 5 تكرار در دو منطقه رشت و تنكابن مورد مطالعه قرارگرفتند. نقشه پيوستگي جمعيت متشكل از 87 جفت نشانگر ريزماهواره در دوازده گروه پيوستگي، 1356 سانتي مورگان از ژنوم برنج را با فاصله متوسط 58/15 سانتي مورگان بين دو نشانگر مجاور پوشش داد. در مجموع 13 QTL براي پنج صفت مورد مطالعه شناسايي شدند. پنج QTL براي عملكرد دانه روي كروموزم‌هاي 3 (2 مورد) ، 4، 6 و 8، سه QTL براي تعداد دانه‌پردرخوشه روي كروموزوم‌هاي 3، 4 و 8، يك QTL براي صفت تعداد دانه‌پوك‌در‌خوشه روي كروموزوم 1، دو QTL براي تعداد پنجه روي كروموزم‌هاي 3 و 6 و دو QTL براي وزن صددانه روي كروموزوم‌هاي 2 و6 شناسايي شدند. QTLهاي شناسايي شده yld3-1 با 3/21، nfg3 با 7/21، nsg1 با 9/19، tn3 با 9/13 و 100gw با 6/19 درصد بيشترين تنوع فنوتيپي را به ترتيب براي عملكرد دانه، تعداد دانه پرو پوك درخوشه، تعداد پنجه و وزن صد دانه توجيه كردند. قابل توجه اينكه اثر افزايشي مكان ژني yld6 با پوشش تنوع فنوتيپي 6/15 در صد داراي آلل‌هاي افزاينده عملكرد از والد IR به مقدار 9/182 كيلوگرم در هكتار بود. بنابراين مي‌توان از اين مكان ژني با اطمينان بيشتري در برنامه‌هاي اصلاحي در جهت بهبود صفت عملكرد استفاده كرد. مكان ژني yld4 براي عملكرد وnsg1 براي تعداد دانه‌پوك‌در‌خوشه داراي اثرات متقابل معني‌دار با محيط بودند.