بررسي نقش و عملكرد حضرت رضا (ع) در رشد و گسترش فقه اسلامي

امام علي بن موسي الرضا(ع) در پيشرفت جامعه اسلامي و احياي انديشه هاي مسلمانان و رشد علمي ايشان تأثير زيادي داشتند كه از جمله اين تلاش هاي علمي حضرت رضا (ع) مي توان به تربيت و انديشمندان و شاگردان ممتاز اشاره نمود كه هر كدام از ايشان در شاخه هاي مختلف علوم شخصيت درخشاني هستند. حضرات معصومين (ع) هم چنان كه با تكيه بر كتاب خدا و سنت رسول اكرم (ص) مردم را به سوي حقيقت راهنمايي مي كردند، از طرفي ديگر آنها را به فراگيري علم و دانش و مبارزه با جهالت ها متوجه ساخته و در نهايت با پرورش شاگرداني كه هر كدام از ايشان در شكوفايي علوم اسلامي و فرهنگ و تفكرات شيعي نقش مهمي را ايفا كردند. انديشمندان رشد يافته در مكتب رضوي با تدوين آثار فراواني در زمينه مسائل فقهي چون روزه، خمس، حج و زكات روايات و احاديث زيادي را از خود بر جاي گذاشتند كه اين روايات فقهي در كتاب هاي بزرگ حديثي مانند اصول كافي، من لايحضره الفقيه و التهذيب و الاستبصار به وفور موجود است. اين پژوهش به روش توصيفي و تحليلي تدوين گرديده است. فرضيه مقاله آن است كه حضرت رضا (ع) با توجه به موقعيت اجتماعي و سياسي زمانه خويش تلاش گسترده اي در تبيين پايه هاي احكام و اصول فقه امامي داشته اند. مسلما فهرست اسامي شاگردان امام رضا (ع) و تأليفات ايشان و كتاب فقه الرضا كه منسوب به آن حضرت است، هر چند مورد ترديد است، اين مطلب را روشن مي سازد كه آن حضرت كوشش فراواني در پييشرفت امور فقهي در جامعه اسلامي داشته اند.