بررسي اثر سدهاي اصلاحي رسوب گير خشكه چين در طول آبراههها در ترسيب مواد ريز دانه (مطالعه موردي :حوزه دم تنگ داراب)

يكي از روش هاي ساده براي كنترل فرسايش ،مهار سيلاب و كاهش خسارات سيل در آبراهه هاي حوزه آبخيز،احداث سدهاي اصلاحي خشكه چين است.براي بررسي عملكرد اين نوع سدها در ترسيب رسوبات ريزدانه در آبراهه ها،دو آبراهه در حوزه ي دم تنگ شهرستان داراب كه داراي سدهاي اصلاحي خشكه چين با عمر بيش از 15 سال بودند،بررسي شدند.در هر آبراهه سه سد اصلاحي با ترتيب در بالادست آبراهه (شماره 1) ،ميانه آبراهه (شماره 2) و پايين دست آبراهه (شماره 3) انتخاب شدند.از رسوبات ترسيب شده پشت اين سدها ،همچنين خاك طبيعي كنار آن ها و همچنين بستر عادي آبراهه نمونه هايي از عمق 0-30 سانتي متر به صورت مخلوط تهيه و با آزمايش ها ي هيدرومتري و دانه بندي تعيين بافت گرديدند.بر اساس نتايج غالب رسوبات پشت سدها نسبت به خاك مناطق حاشيه ي آبراهه ها و بستر عادي رودخانه ريز بافت تر بدست آمد.مقايسه ي منحني هاي دانه بندي پشت سدها نشان داد در بيشتر آبراهه ها سدهاي شماره 3 (انتهايي) از عملكرد نسبي بهتري برخوردار هستند و سدهاي شماره 1و2 (ابتدايي و مياني )به ترتيب در رتبه هاي بعدي قرار دارند.بطور كلي نتايج بيانگر آن است كه رسوبات آبراهه ها نسبت به خاك منطقه ريزبافت تر هستند كه نشانگر عملكرد خوب اين سدها در ترسيب رسوبات ريزدانه است.اين بررسي ها نشان مي دهند وقتي هدف اصلي از احداث اين گونه سازه ها ترسيب رسوبات ريزدانه باشد بهتر است در پايين دست آبراهه احداث شوند.