آشنايي با سنگهاي قيمتي كشور افغانستان

افغانستان با مساحت 647 هزار كيلومتر مربع از همسايگان شرقي ايران مي باشد. جمعيت اين كشور بيش از 25 ميليون نفراست. اين كشور پتانسيل بالايي از سنگهاي قيمتي داشته و از لحاظ تاريخي قدمت زيادي در بهره برداري از اين معادن دارد. به طوري كه در كتابهاي متعددي كه توسط دانشمندان و مورخين ايراني نگاشته شده از احجار كريمه و قيمتي اين كشور متعدد ياد شده است. لازم به ذكر است كه افغانستان تا زمان ناصرالدين شاه قاجار بخشي از كشور پهناورايران بوده است و سپس جدا گرديد. كاني هاي قيمتي بيشتر در بخش شرقي و شمال شرقي افغانستان يافت مي شوند. در ولايت هاي پنج شير ، بدخشان ، نورستان و بخشي از هندوكش مركزي و شامل كاني هاي فلوريت ، ياقوت سرخ و كبود، لعل بدخشان، آكوامارين، زمرد، لاجورد، توپاز، تورمالين، كوارتز و... مي باشد. در اين ميان 4 معدن مهم آن شامل پنج شير، جگدلك، بدخشان و نورستان مي باشد. معمولا اين معادن به شكل سنتي و غير فني استخراج شده و به بازارهاي هندوستان و پاكستان ارسال مي شود. در ادامه مهمترين اين معادن بررسي و معرفي مي گردد. 1-معدن سنگ شاه مقصودكه در منطقه وردك در اطراف قندهار واقع است. اين سنگ نوعي سرپانتين به رنگ سبز روشن بوده كه گاه به رنگ سفيد و قرمز نيز ديده مي شود. از اين سنگ تسبيح معروف به شاه مقصود (نام امامزاده اي از نوادگان امام هفتم در آن حوالي) ساخته مي شود. قيمت اين تسبيح در ايران به 75هزار تومان مي رسد. 2- معدن زمرد در دره پنج شير و كوههاي هندوكش در 100 كيلومتري شمال شرق كابل قرار دارد. اين سنگ از لحاظ شفافيت و رنگ در جهان بي نظير است و افغانستان پس از برزيل، كلمبيا و زامبيا چهارمين صادركننده زمرد جهان است. گفته مي شود ارزش صادرات اين سنگ سالانه به 50 ميليون دلار مي رسد . 3-معدن ياقوت در ولايات بدخشان،كنر، پنج شير، نورستان و منطقه جگدلك كابل استخراج مي شود. طبق گزارش مهندسين روس در معدن جگدلك از هر متر مكعب سنگ 157گرم ياقوت بدست مي آيد. گفته مي شود نمونه اي از ياقوت اين معدن در زمان شاه جهان در ساخت قصر معروف تاج محل بكار رفته است. 4-معدن لعل بدخشان از ديگر معادن سنگ قيمتي اين كشور است. در اين معدن سنگي به وزن 200قيراط بدست آمده است. در نوشته هاي ابوريحان بيروني ، ابن بطوطه و اصطخري از اين سنگ معروف نام برده شده است. 5-معدن فيروزه كوه هندوكش كه در ولايات پروان و باميان قرار دارد. طبق باور مردم افغانستان اگر انگشتري با نگين فيروزه در دست باشد فرد در زندگي موفق و كامياب خواهد بود. 6- معادن تورمالين در ولايات بدخشان، هزاره جات، نورستان، جلال آباد ، هلمند، لغمان و سالنك استخراج مي گردد و به رنگهاي سفيد ،سبز ،زرد ، آبي و... يافت مي شود. 7-معادن فلوريت كه در ولايت ارزگان به وفور استخراج مي شود. به جز اين در ولايت باميان ، بدخشان و بغلان نيز وجود دارد. ارزگان 5 معدن فلوريت دارد كه داراي رنگهاي متنوعي مي باشند. 8- معادن آكوامارين در نورستان و كنر وجود دارد. رنگ آن آبي روشن(دريايي) است. بزرگترين بلور آكوامارين جهان از نورستان بدست آمده است. 9- كونزيت با رنگ بنفش روشن از نورستان و كنر بدست مي آيد. 10- اسپودومن (كونزيت زرد) در ولايت كنر بدست مي آيد. رنگ آن زرد و شفاف است.