روش‌هاي استحصال نزولات جوي در ايستگاه تحقيقاتي تيكمه‌داش

ايستگاه تحقيقاتي تيكمه‌داش يكي از ايستگاه‌هاي حفاظت خاك و آب در استان آذربايجان‌شرقي بوده از دهه 50 به عنوان ايستگاه سازمان جهاني فائو و ايكاردا فعاليت‌هاي علمي-پژوهشي داشته است، اين ايستگاه علاوه بر موضوعات حفاظت خاك و منابع طبيعي در حوزه‌هاي توليد علوفه، توليد بذور مادري گندم ديم، توليد بذور دانه‌هاي روغني و كشت و زرع گياهان دارويي يافته‌هاي تحقيقاتي چشمگيري داشته است. مديريت كمّي و كيفي منابع آب وخاك، اعمال مديريت خطر بحران در زمان وقوع خشكسالي و سيل، كاهش فرسايش و حفاظت از خاك و بهبود پوشش گياهي در سطح حوزه‌هاي آبخيز، حفاظت از منابع و ذخاير ژنتيكي، شناسايي گونه‌هاي بومي اقليم مختلف در شمال‌غرب كشور، توسعه فناورهاي نوين در زمينه حفاظت و بهره‌برداري مناسب از محيط زيست و منابع طبيعي با استفاده از روش‌هاي استحصال آب باران و ذخيره نزولات برف زمستانه، از اهداف اين ايستگاه بوده است. دو بند خاكي به منظور كنترل و جمع آوري هرز آبهاي آبخيز بسته ايستگاه به ظرفيت(100 و 300) هزار مترمكعب احداث شده است. در ايستگاه تحقيقاتي تيكمه‌داش با هدف كشت بذور پرورشي و مادري غلات( گندم، جو و نخود) اقدام به احداث بانكت در اراضي شيب‌دار 10 تا 20 درصد در وسعت 200 هكتار گرديد و در حال حاضر با استفاده از اين سامانه استحصال باران در مناطق نيمه‌خشك سرد بيش از 200 تن بذورپايه گندم ديم رقم‌هاي هما و باران برداشت مي‌شود. در 30 هكتار از اراضي مرتعي تراس‌بندي شده ايستگاه تحقيقاتي، با احداث سامانه ذخيره نزولات آسماني پيتينگ، اقدام به اصلاح مراتع از طريق افزايش پوشش گياهي شده است. در اين سامانه‌ها با بذرپاشي انواع بذور گياهان علوفه‌اي و گندميان نظير تريتكاله به منظور افزايش پوشش گياهي مراتع فقير در داخل چاله‌هاي پيتينگ كاشته شده است اراضي ايستگاه از نظر شرايط اكولوژيكي، توپوگرافي، ادافيكي و مشخصات خاك جزء اراضي تيپيك فرسايش يافته ويكي از مناطق اصلي ديم كاري استان است. اين اراضي توسط كارشناسان داخلي و خارجي (FAO) پس از بررسي‌ها و مطالعات كارشناسان، مناسب براي اهداف مطالعاتي در مورد فرسايش و آبخيزداري تشخيص داده شده و انتخاب گرديده است. در كنار اهداف پژوهشي، آموزش و ترويج برنامه‌هاي حفاظت خاك و آب از عوامل مهم در موفقيت تدابير حفاظت خاك و آب بوده و راه را براي نتيجه‌گيري و بهره‌برداري از اين اقدامات هموار خواهد ساخت.