ارزيابي آسيب پذيري منطقه12شهرتهران ناشي از آتش سوزي بعد از زلزله با استفاده از مدل VIKOR

Evaluation of the vulnerability of the 12th city of Tehran after the earthquake fire using the VIKOR model.

وقوع زلزله هاي شديد همواره اثرات زيانبار و جبران ناپذيري در شهرهاي بزرگ و پرجمعيت از جنبه هاي فيزيكي، اجتماعي اقتصادي به همراه دارد. از طرفي با توجه به محدوديتهاي مالي و اجرايي، امكان كاهش ريسك و كنترل پيامدهاي زلزله در همه جهات معمولا فراهم نيست. بنابراين مي بايست مهمترين عوامل تأثيرگذار در كاهش يا افزايش ريسك هاي ناشي از زلزله شناسايي گردد. در تحقيق حاضر با توجه به ويژگيهاي منحصر بفرد منطقه 12 شهر تهران مانند بافت شهري نامناسب ، تراكم كاربري مسكوني ، عدم تجانس كاربري هاي مجاور ، عدم وجود برنامه هاي مناسب شهري ، ساخت و سازهاي غير اصولي و استفاده از مصالح غير مقاوم در برابر حريق ، مراكز تقليل يا افزايش فشار گاز شهر ، كارگاه هاي مواد شيميايي خطرزا و همچنين انبارها و مراكز ذخيره مواد شيميايي با پتانسيل بالاي حريق، موجب گرديده مديريت بحران به خصوص مديريت ريسك ناشي از حوادث طبيعي در اهم موارد برنامه ريزي گردد. در اين مقاله با توجه به وجود گسل هاي متعدد به خصوص سه گسل شمالي، ري و مشاء همچنين به واسطه گستردگي خطوط لوله نفت و گاز و صنايع شيمايي، سناريو آتش سوزي ناشي از زلزله بيش از 8/5 ريشتر براي منطقه 12 شهر تهران تدوين و بر اساس آن، مدل جديدي مبتني بر تركيب مولفه هاي خطر، آسيب پذيري و وضعيت ظرفيت هاي موجود ارائه شده است. در اين روش مولفه هاي كاهنده و افزاينده ايمني بر اساس مدلAHP انتخاب شد اند. كه مولفه هاي كاهنده شامل زلزله بعنوان مولفه اوليه و آتش سوزي بعنوان مولفه ثانويه كه آسيب پذير بر محيط و انسان مي باشند و در مقابل، سه فاكتور آموزش و برنامه ريزي و مديريت شهري-بهبود زير ساخت هاي موجود نيز جزو فاكتور هاي افزاينده ايمني انتخاب شده اند. در نهايت خروجي مدل VIKORبا استفاده از مطالعات كتابخانه ايي، بازديد ميداني و تجزيه و تحليل خبرگان منطقه و دانشگاهي بيان گر اين موضوع است كه در صورت اجراي سياست هاي پيشنهادي مي تواند(اعمال و اجراي سه فاكتور افزاينده ايمني)، آسيب پذير منطقه 12را در سناريوي تدوين شده از وضعيت خيلي ضعيف در يك دوره 5 ساله به سمت خوب سوق دهد.