بررسي خصوصيات فنولوژيكي ومورفولوژيكي پنج گونه درخت بيد دراستان اردبيل Investigation of phonological and morphological triates in five species of willov (salix) in Ardebil province

درسراسرجهانتاكنون 526گونه بيد شناسائي شده است كه تعداد 520 گونه درنيمكره شمالي و6گونه درنيمكره جنوبي پراكنده هستند.از ايران در مطالعات جديد34گونه و6دورگ ازبيدها گزارش شده است. بيدها با فرم زيستي درختي،درختچه اي وبوته اي، گسترش وسيعي درسطح جهان بويژه نيمكره شمالي دارند. به منظورتكميل وتوسعه كلكسيون بيدوانجام بررسي هاي فنولوژي،مورفولوژي ومشخصه هاي رويشي گونه هاي مختلف بيد دراستان اردبيل 5 گونه بيد مورد مطالعه قرارگرفتند.اين گونه هاعبارت بودنداز: S.aegyptiaca L., S.elbursensisBoiss.S.excelsaGmelin,S.fragilis L,Salix alba L. در زمان مناسب خصوصيات فنولوژيكي و مورفولوژيكي مورد ارزيابي قرار گرفتند . داده هاي جمع آوري شده با روش طرح كاملاً تصادفي تجزيه و تحليل گرديد. نتايج نشان داد كه تفاوت تمام صفات مورفولوژيكي با همديگر معني دار بود. گونه ها در كليه صفات فنولوژيكي نيز با هم اختلاف ممقايسه ميانگين خصوصيات مورفولوژيكي به روش دانكن در سطح احتمال 5% در گونه هاي مختلف در جدول شماره2 نشان مي دهد كه گونه Salix .alba بيشترين و S. aegyptiaca كمترينرشدارتفاع را داشته اند . از نظر قطر تنه S.excelsa بيشترين و S. elbuursensis كمترين رشد را داشتند.قطر كو چك تاج درS. excelsa بيشترينودر S. aegyptiacaكمترين رشد را داشته است. قطربزرگ تاج در S. excelsa بيشترينودر S. aegyptiacكمترين رشد را داشته است . سطح تاج درS.excelsa بيشترين و در S. aegyptiaca كمترين رشد را داشته است. طول برگ درSalix .albaبيشترين و درS. excelsaكمترين مقدار را داشته است. عرض برگ در S. aegyptiaca بيشترين ودر S. elbuursensis كمترين مقدار را داشته است . از نظر طول دمبرگ S. aegyptiaca بيشترين و S. excelsa كمترين مقدار را داشته است.از لحاظ سطح برگ S. aegyptiaca بيشترين و S. elbuursensisكمترين مقدار را داشته است. تجزيه واريانس خصوصيات فنولوژيكي مشترك ،ارزيابي شده درگونه هاي مختلف در جدول 14 نشان مي دهد از لحاظ كليه خصوصيات فنولوژيكي در سطح احتمال 1% يعني با اطمينان 99% اختلاف معني داري وجود دارد. مقايسه ميانگين خصوصيات فنولوژيكي به روش دانكن در سطح احتمال 5% در گونه هاي مختلف در جدول شماره3 نشان مي دهد كه از نظر شروع بازشدن برگ S. aegyptiaca زود ترين و S. excelsaديرترين زمان را به خود اختصاص داده اند.ازلحاظ زمان كامل شدن برگ درS. aegyptiaca زود ترين و Salix .alba ديرترين زمان را به خود اختصاص داده اند .از لحاظ تاريخ ظهورگل S. aegypticaزود ترين و S. fragilis ديرترين زمان را دارد. از نظر زمان ماكزيمم گلدهي S. aegypticaزودترين وSalix alba ديرترين زمان را به خود اختصاص داده بود.خاتمه گلدهي در S. aegypticaزودتر ودر Salix fragilisدير تر اتفاق مي افتد. زمان رسيدن بذر در پايه هاي ماده درS. aegyptica زودتر ودر Salix fragilisديرتر اتفاق مي افتد. از نظر شروع خزان در S. fragilis زودتر ودر S. aegyptica ديرتر اتفاق مي افتد . زمان ريزش كامل برگ در Salix fragilisزود ودر S. aegyptica ديرتر اتفاق مي افتد..