تفهم از ديدگاه ديلتاي و وبر

مفهوم تفهم یكی از مهمترین مفاهیم در رشته جامعه شناسی به ویژه در پارادایم تعریف اجتماعی است كه ویلهلم دیلتای و ماكس وبر از پرچمداران آن به شمار میآیند. در این مقاله با ا ستفاده از روش ا سنادی و كتابخانه ای به برر سی تطبیقی آرای این دو متفكر بزرگ آلمانی درباره مفهوم تفهم پرداخته شده ا ست . دیلتای بر پایه فلسفه حیات خود تف سیر جدیدی از معنای تجربه را پیشنهاد میدهد و با تاكید بر تفاوتهای موجود در تجربه درونی و تجربه بیرونی به بحث تمایز بین تفهم و تبیین پرداخته تاكید خود را بر تجربه زیسته قرار میدهد. در مقابل وبر به واسطه همنشینی با فردریش ریكرت و كارل یاسپرس به نگرشی نو نسبت به مفهوم تفهم دست میابد. با بررسی این دو متفكر میتوان این چنین برداشت كرد كه وبر بر خلاف دیلتایو روش روان شنا سی تو صیفی - تحلیلی او، زیستن را معادل دان ست ن فرض نمیكند و در نتیجه زیست مجدد حالات وجدانی دیگری را معادل كسب دانش نسبت به آن ندانسته و آن را صرفا ابزاری برایتحصیل دانش.معتبر مورد نظر خود برمیشمارد . تاكید وبر بر این كه تفهم را تنها باید به عنوان نخستین گام در تعریف فراگرد اسن اد علی در نظر گرفت، و به نوعی باید روش تفهم را به و سیله روش های لازم تحت كنترل درآورد، نقطه عطفی در فرآیند تاریخی این مفهوم محسوب میگردد. تفهم ، تبیین ، تجربه زیسته ، روانشناسی توصیفی-تحلیلی