زمين شيمي عناصر نادر خاكي سامانه دگرساني آرژيليك منطقه سياه كمر ميانه، شمال‌غرب ايران

Rare earth elements geochemistry of argillic alteration system of the Siahkamar area of the Mianeh, NW Iran

نفوذ توده‌هاي آذرين ميكرومونزوديوريتي، كوارتزمونزوسينيتي، و ميكروگرانيت پورفيري به سن اليگوسن به درون سنگهاي آتشفشاني و آذرآواري ‌ائوسن سبب رخداد دگرساني آرژيليك گسترده اي‌در منطقه سياه‌كمر ميانه (استان آذربايجان‌شرقي، شمال‌غرب ايران) شده است. كائولينيت، كوارتز، آلونيت، پيروفيليت، روتيل، سريسيت، ايليت، جاروسيت، كلسيت، فلدسپار، كلريت، هماتيت، گوتيت، و پيريت كاني هاي اين سامانه دگرساني مي‌باشند. محاسبات تغييرات جرم با فرض Al به عنوان عنصر شاخص كم‌تحرك نشان مي‌دهند كه عواملي نظير pH پايين سيالات دگرسان كننده، سيستم زهكشي مناسب، فعاليت بالاي ليگاند‌هاي كمپلكس‌ساز، نسبت بالاي سيال به سنگ و شدت دگرساني نقش كنترلي مهمي در توزيع و رفتار عناصر نادر خاكي در طي تكوين و توسعه سامانه دگرساني آرژيليك ايفا نموده اند. الگوي توزيع REEs به هنجار شده به كندريت جدايش و غني‌شدگي نسبتاً ضعيف LREEs نسبت به HREEs و رخداد بي‌هنجاري منفي Eu و Ce طي آرژيليكي شدن سنگ هاي آندزيتي را به نمايش مي گذارند. رخداد بي‌هنجاري هاي منفيEu و Ce طي توسعه سامانه دگرساني آرژيليك در ارتباط با تخريب كاني‌هاي پلاژيوكلاز، فلدسپار پتاسيم و هورنبلند توسط سيالات درونزاد است.افزون بر اين، اين پژوهش آشكار مي كند كه توزيع و تمركز REEs در اين سامانه دگرساني به عواملي نظير جذب سطحي توسط كائولينيت، روبش توسط اكسيدها و هيدروكسيدهاي فلزي، و تثبيت در فازهاي نئومورف (روتيل، جاروسيت، سريسيت و ايليت) وابسته مي باشد.