ژئوشيمي عناصر نادر خاكي (REE) در لايه‌هاي زغالي‌ معدن غزنوي، البرز شرقي

Geochemistry of rare earth elements (REEs) in coal seams of the Ghoznavi mine, Eastern Alborz

معدن زغال‌سنگ غزنوي، يكي از معادن فعال زغال‌سنگ استان گلستان مي­باشد. بررسي ژئوشيمي لايه‌هاي زغالي اين معدن مي‌تواند اطلاعات سودمندي درباره غلظت و عوامل كنترل‌ كننده عناصر نادر خاكي ارائه نمايد. ميل تركيبي عناصر REEدر زغال‌سنگ‌هاي غزنوي و خاكسترهاي تهيه‌ شده از آنها به بخش آلي يا غيرآلي با استفاده از ضرايب همبستگي اين عناصر در بخش خاكستر و زغال‌سنگ بررسي شد. اين نتايج همبستگي قوي عناصر نادر خاكي با بخش معدني را نشان مي‌دهد كه بيانگر تمركز بيشتر اين عناصر در بخش معدني نسبت به بخش آلي است. غلظت REE در اغلب نمونه‌هاي زغال‌سنگ غزنوي در مقايسه با غلظت‌اين عناصر در زغال‌سنگ‌هاي چين كمتر و نسبت به متوسط غلظت اين عناصر در زغال‌سنگ‌هاي جهان بيشتر است. انباشت REEها در خاكستر زغال‌سنگ‌هاي غزنوي كمتر از غلظت‌هاي متداول آنها در خاكسترهاي جهان است. عواملي متعددي مانند شرايط محيطي تشكيل زغال‌سنگ بر حالت‌هاي وقوع و توزيع عناصر REE تأثير به سزايي دارند

The Ghoznavi coal mine is one the active coal mines in Golestan province. Geochemical investigation of coal seams in this mine could be provide suitable information regarding concentration and controlling factors of Rare Earth Elements (REEs). Affinity partitioning of REEs in organic compounds (maceral) and mineral matters was assessed using distribution coefficient of REEs with coals and ashes. The results indicate strong correlation of REEs to mineral matters of the coals, meaning more concentration of REEs in the mineral maters than the macerals. Concentration of REEs in the Ghoznavi coal samples is lower than the Chinese coals, whereas it is higher than the average of REEs concentration in world coals. REEs concentration in the Ghozvani coal ashes is lower than common concentration of REEs in the world coal ashes. Distribution and relative abundance of REEs either in mineral matters or organic compound depends on various factors such environmental conditions of the coal formation.