باز طراحي ساختار حكمراني علم، فناوري و نوآوري براساس مدل دولت تنظيمگر

در عصر حاضر، از ميان انواع توليدات، توليد «دانش و اطلاعات» از لحاظ تعيين كننده بودن همان نقشي را دارد كه صد سال پيش از اين، توليد «ماشين و فولاد» دارا بود. امروزه بانك جهاني در راستاي ايجاد مبنايي جامع‌تر براي اقدامات آتي خود در قالب يك چارچوب جديد براي توسعه، بسياري از اولويت‌ها و تأكيدهاي خود را بر امور نامحسوسي چون دانش، نهادها و فرهنگ قرار داده است. مطابق ديدگاه اكثر صاحب‌نظران، «انباشت سرمايه» تنها مي‌تواند جزئي از افزايش درآمد سرانه كشورهاي آسياي شرقي را توضيح دهد. رشد معجزه‌آساي آن‌ها بيشتر ناشي از «كم كردن شكاف دانش» بوده است كه به معناي «شكاف موجود ميان كشورهاي بيشتر توسعه‌يافته و كشورهاي كمتر توسعه‌يافته از لحاظ دانش چگونگي تبديل نهاده‌ها به خروجي‌ها» است. با توجه به اينكه امروزه نقش نهادها، به‌ويژه سازمان‌هاي سياستگذار و محيط نهادين در توسعه علم و فناوري كشورها از اهميت زيادي برخوردار است لذا اين سؤالات مطرح مي‌شود كه ساختار حكمراني علم، فناوري و نوآوري چگونه بايد طراحي شود كه بتواند مبناي توسعه و اقتصاد دانش‌بنيان شود؟ ساختار كنوني حكمراني علم، فناوري و نوآوري به‌عنوان يكي از اجزاي اصلي اقتصاد دانش‌بنيان با چه چالش‌هايي مواجه است؟ الگوي مطلوب ساختار مذكور، اجزا ساختار و نوع تعامل اجزا به چه صورت است؟ فرضيه ما در اين پژوهش اين است كه ساختار كنوني علم، فناوري و نوآوري ما توان پاسخگويي به نيازهاي ما در راه رسيدن به توسعه دانش‌محور و اقتصاد دانش‌بنيان را ندارد و شكل‌گيري يك ساختار مناسب براي سياستگذاري علم، فناوري و نوآوري نيازمند حاكم شدن رويكردهاي دولت تنظيم‌گر و مشاركت و تأثيرگذاري همه ذينفعان و حاكم شدن يك نگاه كل‌نگر و شبكه‌اي به توسعه علم، فناوري و نوآوري و توجه همزمان به توسعه طرف‌هاي عرضه و تقاضا است. تدوين ساختارها و شبكه‌هاي ارتباطي مناسب مي‌تواند زمينه مشاركت عاملان مؤثر در سياستگذاري علم، فناوري و نوآوري را فراهم كند.