ريشه هاي معرفتي شكل نگرفتن تكنولوژي در جهان اسلام

تكنولوژي مولود مدرنيته و از نشانه هاي رشد و شكوفايي علمي تمدن مدرن است. اين تكنولوژي با اين اوصاف، صورت خاص عالم مدرن است كه در تمدن هاي ديگر به وجود نيامد. در تمدن اسلامي با وجود رشد چشمگير در علوم مختلف و نيز با وجود انديشمندان بزرگ، تكنولوژي مدرن در آن به وجود نيامد. اكنون سوال اين است چرا تمدن اسلامي با همه عظمت و بلوغ علمي و با وجود دانشمندان برجسته، تكنولوژي در آن شكل نگرفت؟ چرا با اينكه دنياي اسلام رشد قابل توجهي در علوم مختلف پيدا كرده بود ولي علوم مربوط به فناوري و صنعت، رشد و گسترش چنداني نداشت؟ بحث درباره اين موضوع از منظرهاي مختلفي قابل طرح است در اين مقاله سعي شده است علل اين موضوع را در جهان بيني و ارزش هاي حاكم در نزد دانشمندان اسلامي جستجو شود. بر اساس اين رويكرد علت به وجود نيامدن تكنولوژي در جهان اسلام ناشي از جهان بيني و طرز تفكر خاص آنان درباره انسان و جايگاه او در جهان و طرز تفكر تشكيكي آنها نسبت به علوم دارد. دانشمندان اسلامي بر اساس نگرش تشكيكي به علوم كه خود مبتني بر يك جهان بيني است، و نيز بر اساس كم اهميت شمردن علوم رسمي از ناحيه عرفا، روحيه پرهيز از امور دنيا و در نهايت جهان بيني خاصي كه تكنولوژي مدرن بر آن مبتني است اهتمامي به علوم مربوط به صنعت و فناوري نداشتند و بر اين اساس اين علوم رشد چنداني در تمدن اسلامي نكرد.