بررسي نقش رويشگاه اسپرس كوهيOnobrychiscornutaو در پايداري اكوسيستم منطقه بالادست حوضه آبخيز

گياه اسپرس كوهي Onobrychis cornuta گياهي پشته اي-بالشتكي چند ساله از تيره لگوم ها(باقلائيان) است كه به طور گسترده در مناطق اورآسيا و به ويژه در مناطق مرتفع حوزه هاي آبخيز ايران مي رويد.اين گياه به طور عمده در خاك هايي با ماهيت گچي فراوان تر است.در اين تحقيق، رويش هاي گياهي اسپرس كوهي در دو منطقه خراسان شمالي (ارتفاعات سالوك) و البرز مركزي (ارتفاعات كندوان) مورد بررسي قرار گرفت و بيومتري گياه و كيفيت خاك رويشي دو منطقه با يكديگر مقايسه شد. نتايج نشان داد كه درجه اسيدي خاكهاي ارتفاعات سالوك و كندوان به ترتيب حدود 8 /7تا 6/ 7 درارتفاعات بالا مي باشد.شوري در ارتفاع و جهتهاي شيب مختلف تفاوت معني دار در هردو منطقه نشان نداد.محدوده ميزان مقدار عناصر كلسيم،منيزيم،سديم،پتاسيم و نيز شوري در محل رويش هاي گياهي اسپرس كوهي كمتر از مقادير آن در خاك فاقد رويش گياه در همان ارتفاع بوده است.اگرچه بيشترين تفاوت مقدار عناصر در ارتفاع براي كلسيم و پتاسيم بود.نتايج بيومتري نمونه هاي گياهي از رويشگاههاي كندوان و سالوك نشان داد كه محدوده ارتفاع رويشگاهي مناطق كندوان بالاتراز منطقه سالوك است.متوسط قد و قطر گياهان كندوان بزرگتر از گياهان سالوك است.تعديل ويژگي هاي خاك و بهينه سازي شرايط زيستي و خاك بستر توسط اسپرس مسير توالي هاي اكوسيستمي براي ساير گونه هاي گياهي مانند كلاه ميرحسن را در هموار مي سازد و امكان رشد گياهان بيشتر و حفظ خاك و جلوگيري از فرسايش آن را فراهم مي سازد.