اثرات رعدوبرق بر پريشيدگي‌هاي يون‌سپهري منطقه تهران

مقاله حاضر در راستاي بررسي برهمكنش برخي پديده‌هاي جو پايين ازجمله طوفان‌هاي تندري بر جو بالا مخصوصاً لايه يون‌سپهر است. سازوكارهاي انتقال اثرات جو پايين به جو بالا كامل شناخته‌شده نيست ولي تاكنون دو سازوكار عمده براي چنين برهمكنش¬هايي پيشنهاد شده است. نقش امواج گراني در انتقال تكانه در تراز بحراني نزديك به ميان‌ايست ازيك‌طرف و تخليه الكتريكي جو بالا از طرف ديگر، دو سازوكار محتمل است. در اين پژوهش از داده‌هاي ايستگاه يونوسوند موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران و داده‌هاي همديدي منطقه، جهت مشخص كردن ساعت¬هاي رخداد طوفان استفاده‌شده است. افزايش مشهود لايه Es در هنگام وقوع رخدادي از طوفان رعد‌و‌برق مشاهده شد. تغييرات محتواي كلي الكترون قائم (VTEC) با رخداد طوفان همرفتي نيز بررسي شد. نتايج حاصل از آن در بازه زماني موردمطالعه، نشان¬دهندۀ افزايش قابل‌توجه بيشينۀ روزانۀ VTEC در زمان وقوع اين طوفان همرفتي است. همچنين همبستگي بالاي فركانس بحراني لايه F2 با VTEC مبين دقت و صحت مقادير استخراج شده¬است.