تاثير استفاده بلندمدت كفي طبي سفارشي نيمه سخت بر تغييرات ساختاري پا در كودكان 6 تا 12 سال مبتلا به صافي كف پا منعطف

مقدمه: كف پاي صاف يكي از شايعترين مشكلات پا، در تمامي گروه هاي سني از جمله كودكان است (1, 2). اين اختلال علاوه بر اينكه باعث ايجاد درد و خستگي زودرس در اندام هاي تحتاني فرد مي شود (3)، مي تواند با اثرات جانبي مخربي روي ساير ساختارهاي اندام تحتاني از جمله مفاصل مچ پا، زانو، ران، لگن و حتي ستون فقرات نيز همراه باشد (4). يكي از درمانهاي رايج كه امروزه جهت رفع اين اختلال استفاده مي شود, تجويز انواع كفي هاي طبي است (5). با اين حال ميزان تاثيرگذاري استفاده بلند مدت از اين شيوه درماني، بخصوص در كودكان به درستي مشخص نيست. بر اين اساس هدف از انجام پژوهش حاضر بررسي تاثير استفاده بلندمدت كفي طبي سفارشي نيمه سخت بر تغييرات ساختاري پا در كودكان 6 تا 12 سال مبتلا به صافي كف پا منعطف بوده است. روش شناسي: مطالعه حاضر از نوع نيمه تجربي با رويكرد تاثيرسنجي است. آزمودني¬هاي تحقيق شامل 30 كودك با دامنه سني 6 تا 12 سال (سن: 13/2 ± 9 سال، قد: 71/6 ± 123 سانتي متر و وزن: 80/6 ± 76/38 كيلوگرم) مبتلا به صافي كف پاي منعطف بودند كه به صورت تصادفي از ميان 250 كودك مراجعه كننده به كلينيك دكتر فوت برگزيده شدند. آزمودني ها و والدين آن‌ها به طور كامل با اهداف و محتواي تحقيق آشنا شدند و قبل از انجام آزمايشات فرم رضايت نامه اي از والدين دريافت شد. براي تشخيص عارضه كف پاي منعطف از روش ارائه شده در شكل 1 استفاده شد كه بر اساس آن از آزمودني خواسته شد كه در حالت ايستاده روي پنجه قرار گيرد، در صورتي كه قوس طولي داخلي در پا نمايان مي شد و انحراف پاشنه از بين مي رفت، به عنوان صافي كف پاي منعطف تشخيص داده مي شد (1). براي اندازه گيري پارامترهاي مربوط به ساختار پا شامل arch index از دستگاه اسكن 2 بعدي كف پا (2D Foot Scan، Foot Levelers، آمريكا) در حالت ايستادن استاتيك (شكل 2)، براي اندازه گيري پارامتر Foot posture index از پرسشنامه Foot Posture Index-6 (2) و براي اندازه گيري زاويه والگوس پاشنه پا از گونيامتر (15 cm، MSD، بلژيك) (شكل 2) در هر دو مرحله پيش آزمون و پس آزمون استفاده شد. پس از ارزيابي پيش آزمون، با استفاده از دستگاه برش 3 بعدي كفي (SL Digitizer، Amfit Inc، آمريكا) و نرم افزار پيشفرض CAD-CAM كفي طبي منطبق با ساختار پاي هر فرد طراحي و ساخته شد. جنس كفي ها نيمه سخت و از ترموپلاستيك پلي پروپلين با روكش پارچه اي بود (شكل 3). افراد پس از 6 ماه استفاده از كفي اختصاصي ساخته شده براي خود مجددا مورد ارزيابي قرار گرفتند. تمام اندازه گيري ها براي پاي راست انجام گرفت. از ميانگين و انحراف معيار براي توصيف اطلاعات استفاده شد. از نرمال بودن توزيع داده ها با استفاده از آزمون كولموگراف-اسميرنوف اطمينان حاصل شد و سپس بررسي تاثير كفي بر پارامترهاي اندازه شده از آزمون ANOVA با اندازه گيري مكرر استفاده شد. سطح معني داري در تمامي تحقيق 05/0 در نظر گرفته شد. يافته ها: اطلاعات كلي مربوط به مراحل اندازه گيري تحقيق در جدول 1 ارائه شده است. بر اساس نتايج ارائه شده در جدول 1 به نظر مي رسد كه 6 ماه استفاده از كفي اختصاصي موجب كاهش معني دار در مورد هر سه پارامتر اصلي مورد اندازه گيري شامل arch index ، Foot posture index و زاويه والگوس پاشنه شده است. بحث و نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي پژوهش حاضر، استفاده بلند مدت 6 ماهه از كفي طبي اختصاصي باعث كاهش معني دار در پارامترهاي مورد اندازه گيري شده است و از آنجايي كاهش اين سه شاخص به معني بهبود راستاي ساختاري و شكل گيري قوس در كف پا است، بنابراين استفاده از اين شيوه درماني را مي توان به افراد با اين دامنه سني پيشنهاد كرد. اين نتايج با تحقيقات Wenger و همكاران كه بيان داشتند صافي كف پا در كودكان نياز به درمان ندارد و خود به خود برطرف مي گردد، همخواني نداشت(6). اما با نتايج مطالعه حاضر با مطالعه Rose و همكاران (7) كه نياز به درمان صافي كف پا در كودكان را تاييد كرده بودند. همچنين به نظر مي رسد تغييرات مثبت ناشي از استفاده از كفي در كودكان به دليل وجود خاصيت انعطاف پذيري پاي كودكان در اين سنين نسبت به سنين بالاتر باشد.