معناشناسي توصيفي و تاريخي واژه جلباب

يكي از مهم‌ترين احكام شرعي كه در قرآن كريم مطرح شده مسئله حجاب است. از منظر قرآن شكل خاصي از حجاب و پوشش كه تأمين‏كننده حجاب حداكثري است، «جلباب» نام دارد كه در آيه 59 سوره احزاب بدان اشاره شده است. به‌طور كلي هدف از اين نوشتار بيان معناي جلباب به عنوان نامي براي پوشش ويژه‏اي است؛ حال، اين پوشش چيست و ويژگي‌هاي آن، چه مي‏باشد؟ اين واژه پيش از نزول قرآن چه معنايي داشته و همزمان با نزول قرآن چه معنايي پيدا كرده است؟ آيا واژه جلباب از جمله مفاهيمي است كه تعدد معنايي يافته است؟ اين سؤالات را مي توان از طريق معناشناسي توصيفي و تاريخي واژه جلباب پاسخ گفت. نگارنده در اين نوشتار با استفاده از روش كتابخانه‌اي و بر مبناي تحليل داده‌ها، نخست به معناشناسي توصيفي و استخراج معنا و تعيين حوزه معنايي واژه جلباب، و سپس به معناشناسي تاريخي آن پرداخته و تطور مفهوم جلباب را پيش از نزول قرآن و همزمان و پس از نزول آن كاويده است؛ زيرا چه‌بسا خاستگاه اختلاف در مفهوم اين واژه، اختلاف در نوع آداب و رسوم و پوشش ميان اقوام مختلف مسلمان باشد و آگاهي از پيشينه كاربرد واژه مي تواند نقش مهمي در درك صحيح متن و به دست دادن ترجمه دقيق آن ايفا كند. در نتيجه اين پژوهش مي‌توان گفت: اگرچه در باب معني «جلباب» اختلافات زيادي وجود دارد، اما آنچه صحيح‌تر به نظر مي رسد، اين است كه در اصل لغت، كلمه جلباب شامل هر جامه وسيع مي‌شده است كه بدن زن را كاملاً بپوشاند و حتي‌الامكان پوشاندن سر و صورت همزمان با آن بوده است. با توجه به فرهنگ رايج امروز، ترجمه پيشنهادي براي جلباب همان واژه آشناي «چادر» مي باشد.