نقشه برداري واحدهاي سنگي گنبدهاي نمكي با استفاده از روش تحليل مولفه اصلي (مطالعه موردي: گنبد نمكي بم)

Mapping lithological units of salt domes using the principal component analysis method (case study: Bam salt dome)

پردازش و تفسير تصاوير دورسنجي چندطيفي در شناسايي و تفكيك واحدهاي سنگي، دگرساني ها و ساختارهاي زمين شناسي كمك مي كند. در اين تحقيق با روش تحليل مولفه اصلي، تصاوير سنجنده استر براي تفكيك واحدهاي سنگي گنبـد نمكـي بم مورد پردازش قرار گرفتند. گنبد نمكي فعال بم داراي شكل مثلثي، طول 16 و عرض 9 كيلومتر و مختصات 17 °27 شمالي و 45 °54 شرقي مي باشد. اين گنبد در تاقديس كوه آباد واقع شده و سازندهاي با شيب شمال غربي منطقه سازندهاي هرمز، ايلام، سروك، پابده و گورپي و سازندهاي با روند جنوب شرقي سازندهاي آسماري، جهرم، گچساران و ميشان هستند. تركيب پتروگرافي گنبد متنوع بوده و داراي تيپ هاي سنگي با منشا شيميايي، تخريبي و ماگمايي مي باشد. با پردازش تصاوير استر به روش تحليل مولفه اصلي و تركيب رنگي كاذب (RGB) از تصاوير PC حاصل شده، در تركيب رنگي PC3 PC2 PC4 مارن ها، در تركيب رنگي PC5, PC6, PC7 ژيپس و انيدريت و پوشش گياهي، در تركيب رنگي PC4 PC5 PC6 كربنات ها و در تركيب رنگي PC4 PC3 PC6 واحدهاي سنگي مختلف گنبد نمكي بارزسازي شدند. تركيب رنگي اخير بخوبي توانست واحدهاي نمكدار (هاليت)، ژيپس و انيدريت (سولفات ها)، سنگ آهك و دولوميت ها (كربنات ها)، مارن، ماسه سنگ و سيلستون ها و سنگهاي مافيك را از هم تفكيك كند. نتايج حاصل از اين پردازش ها با مطالعات صحرايي، نقشه زمين شناسي منطقه و گرفتن طيف Z-Profile از واحدهاي بارز شده بررسي و تائيد شدند. نتايج حاكي از توانايي سنجنده استر و روش تحليل مولفه اصلي براي تفكيك واحدهاي درهم ريخته گنبدهاي نمكي است.