تأثير بلندمرتبه سازي بر ساختار كالبدي-فضايي شهر با استفاده از GIS (مطالعه ي موردي: شهر قزوين)

امروزه در شهرهاي متوسط و بزرگ، بلندمرتبه سازي به عنوان يك پديده مهم و اساسي مي‌باشد. هم اكنون كه از احداث ساختمانهاي بلند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مرتبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در شهر قزوين چند سالي مي‌گذرد بايد پيامدهاي آن مورد بحث و بررسي قرار گيرد. بنابراين مسأله اساسي اين پژوهش احداث ساختمانهاي بلند، استقرار آنها در فضاي شهري قزوين و تأثير آنها در ساختار كالبدي-فضايي شهر است. محدوده اين پژوهش شهر قزوين و گردآوري اطلاعات با بهره‌گيري از ابزار پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده انجام شده، در پرسشنامه از طيف ليكرت و با نرم افزار SPSS و روش رگرسيون خطي چند متغيره، داده‌هاي مستخرج از پرسشنامه تجزيه و تحليل گرديد. از نرم افزارGIS ARC براي تجزيه وتحليل داده هاي مكاني و ارائه نقشه‌ها استفاده شده است. نوع اين تحقيق كاربردي و روش تحقيق توصيفي-تحليلي، روشهاي گردآوري اطلاعات كتابخانه اي، اسنادي و ميداني و ... مي‌باشد. از اهدف اين پژوهش، دستيابي به توزيع فضايي بلند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مرتبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ سازي در شهر قزوين، تبيين و تحليل تأثير بلند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مرتبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازي در ساختار كالبدي- فضايي شهر قزوين و تبعات آن (در ابعاد محيطي، اجتماعي و ...) و نيز بررسي تأثير ساختمان‌هاي بلند بر فضاهاي شهري، بويژه كاربري‌هاي عمومي شهر مي‌باشد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه با توجه به توزيع فضاي بلند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مرتبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازي، تأثير آن در هسته مركزي شهر نسبت به ساير نقاط بيشتر است. دسترسي نامناسب سواره و پياده، حمل و نقل نامناسب، ترافيك، كمبود پاركينگهاي شهري و ... از اثرات منفي بلند‌مرتبه‌سازي و نيز از بعد سايه‌اندازي، نورگيري، اشرافيت، زيست‌ محيطي مشكلاتي را به وجود آورده ¬است. مضافاً از بعد معماري و شهرسازي گسترش ساختمان¬هاي بلند باعث مسدود شدن مناظر شهري، ايجاد ديد بصري نامناسب گرديده است كه براي رفع اين مشكلات بايد راهكارهايي متناسب با آنها طرح و اجرا گردد. از اثرات مثبت بلند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مرتبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ سازي مي‌توان به جلوگيري از توسعه افقي شهرها، دستيابي به سطح سرانه بالا در كاربريهاي خدماتي،ايجاد كرويدور بصري و نشانه شهري اشاره كرد.