كليدواژه :
زنان روستايي , برنامه هاي توسعه , نابرابري , آموزش , اشتغال
چكيده فارسي :
زنان به عنوان نخستين گروهي كه به كار كشاورزي پرداختند شناخته شده اند، حدود يك سوم نيروي فعال كشاورزي كشورهاي در حال توسعه را تشكيل مي دهند، نيرويي عمده براي ايجاد تحول و منبعي بالقوه براي پيشبرد اقتصاد روستا و افزايش هرچه بيشتر نرخ رشد توليد محصولات غذايي هستند، اما همچنان دوسوم از بي سوادان جهان را تشكيل مي دهند و كمتر از يك در صد از دارائي هاي جهان را در اختيار دارند. در اين پژوهش كه به شيوه مطالعه اسنادي انجام گرفته، پيامدهاي برنامه هاي توسعه بر زنان روستايي تشريح شده است. يافته ها نشان مي دهد كه برنامه هاي مذكور اثرات متفاوتي بر زندگي زنان داشته اند. در مواردي مانند افزايش قدرت تاثيرگذاري زنان بر خانواده و كاهش نرخ باروري آنان اثرات اين برنامه ها مثبت ارزيابي شده است؛ گاه تاثير برنامه هاي توسعه به صورت U شكل مي باشد: براي مثال در ابتدا مشاركت زنان در فعاليت هاي توليدي را كاهش و سپس افزايش داده اند (u شكل)، همچنين نابرابري هاي جنسيتي در زمينه آموزش هاي اوليه و ثانويه را در ابتدا افزايش و با گذشت زمان كاهش داده اند(u معكوس)؛ اما اغلب اوقات كاهش ميزان دسترسي به منابع توليدي، كاهش ميزان اميد به زندگي، به حاشيه رفتن، افزايش فقر و بدهكاري، ايجاد مشكلات رفاهي و كاهش كيفيت زندگي زنان روستايي را به دنبال داشته و تاثير منفي بر وضعيت آن ها گذاشته اند. همچنين درزمينه هايي مانند دسترسي به خدمات ترويجي، تكنولوژي و دارائي ها بر زندگي زنان بي اثر بوده اند. البته بايد متذكر شد كه تاثير توسعه بر زنان به وضعيت اقتصادي خانوار، منطقه مورد مطالعه، روابط حاكم بر جامعه، نوع متغيرها، ديدگاه هاي محققين و رهيافت هاي مختلف نيز بستگي دارد. بنابراين مي توان نتيجه گيري كرد كه فرايند توسعه نياز به برنامه ريزي دقيق و جامع دارد و در برنامه هاي توسعه روستايي بايد تمامي نيروهاي فعال يك كشور يا منطقه بويژه زنان روستايي دخالت داشته باشند. لذا در پايان مقاله پيشنهاداتي به منظور ايجاد شرايط مساعد و بهره مندي هرچه بيشتر زنان روستايي از مواهب توسعه و همچنين افزايش اثرات مثبت توسعه بر زنان زحمتكش روستايي، ارائه شده است.
چكيده لاتين :
Women are known as the first group of farmers. They constitute one third of agricultural
active forces in developing countries. They are potential resources for mutation and development
of rural economy and products, but they are two third of world's illiterates having less than one
percent of world's assets. In this article, which is conducted by archival research, consequences of
development programs on rural women are explained. Results show that development programs
have different impacts on women’s life. In some cases like increased effective power of women
in family and decreased range of their fertility, their impacts have been evaluated as positive
impact. Sometimes this impact is U shape: for example, increase in gender inequity in primitive
and secondary education at first and decrease of them during the time (reverse u), or decrease of
participation in productive activities at first and increase range of it during the time (u shape). But
most of the time, development programs have negative impact on women like decline in
availability of productive resources, expectancy to life, life quality and increase of poverty,
liability, welfare's problems, and marginalization. However, these programs had been ineffective
in access to extension services, technology and assets. On the other hand, impacts of
development on women depends on variable's type, home economic condition, area of study,
dominant relationships of society, researcher's viewpoints and other different approaches. Thus,
we can say that development process needs exact and comprehensive planning and all active
forces of the country and especially rural women must contribute to this planning process. Some
recommendations are presented to make propitious situation, more gaining of development
endowments for women and increase of development positive impacts on rural women at the end
of the article.
