كليدواژه :
دانش , پذيرش , مسائل زيست محيطي , كشاورزان شهرستان تبريز
چكيده فارسي :
آلوده ساختن محيط زيست بويژه آب، ناشي از برخي عمليات كشاورزي، اثرات مخربي بر محيط زيست خواهد داشت. جهت پيشگيري، مي توان به آموزش كشاورزان اشاره كرد كه اغلب به عنوان يكي از مهمترين عوامل فراموش شده مي باشد. ترويج كشاورزي، نقش مهمي در آگاهي جامعه كشاورزي از پيامدهاي برخي فعاليتهاي كشاورزي بر محيط زيست دارد. اين نهاد آموزشي بايد نقش فعالتري در برنامه ريزي توسعه پايدار كشاورزي ايفا كند. ولي متأسفانه فعاليتهاي ترويجي از برنامه ريزي لازم برخوردار نمي باشند. بدين منظور جهت تدوين اين برنامه، نياز به شناخت سطوح دانش و پذيرش كشاورزان از مسائل زيست محيطي و منابع اطلاعاتي در دسترس كشاورزان شهرستان تبريز به عنوان هدف مقاله حاضر مي باشد.
در اين مطالعه، روش تحقيق پيمايشي و نمونه گيري به صورت تصادفي طبق هاي انجام گرفت. مجموعاً 150 كشاورز از شهرستان تبريز مورد مصاحبه قرار گرفتند. روايي صوري پرسشنامه توسط متخصصان، تأييد و در پايايي آن، از آزمون كرونباخ آلفا استفاده شد. جهت تحليل داده ها از آمارهاي توصيفي و استنباطي ( همبستگي پيرسون، آزمون تي، يو و كولموگروف - اسميرنوف) استفاده شد.
يافته ها نشان داد كه اكثر كشاورزان، بيسواد بوده و داشتن تحصيلات بالاتر، كشاورزان را بيش از پيش در معرض كانالهاي ارتباطي قرار مي دهد. مروجان، بيشتر در دسترس افراد با تحصيلات بالاتر بودند. مسافرت كشاورزان به مناطق مجاور به عنوان بازديد و آموزش در حيطه بينشي نگرش مثبتي را در افراد در استفاده از كانالهاي ارتباطي مختلف بوجود مي آورد. دانش كشاورزان در زمينه مسائل زيس تمحيطي، خيلي ضعيف بوده و تعاوني هاي توليد در پذيرش كشاورزان از مسائل زيست محيطي، تأثير بسزايي داشتند.
تشويق كشاورزان به شركت در كلاس هاي نهضت سوادآموزي، برنامه ريزي جهت مسافرت آنان به مناطق مجاور و تشويق به مشاركت بيشتر در اين بازديدها، اجراي كلاس هاي آموزشي و جلسات بحث براي مددكاران ترويجي و كشاورزان نمونه و تشويق آنان به آموزش ساير كشاورزان، تشويق كشاورزان به عضويت و مشاركت در تعاون يهاي توليد، تنظيم و اجراي برنامه هايي جهت ارتباط مروجان با كشاورزان بيسواد، استفاده از رهيافتي مناسب به جاي رهيافت متعارف ترويج، همگي از پيشنهادهاي اين مطالعه جهت دستيابي به توسعه پايدار كشاورزي مي باشند.
چكيده لاتين :
Environmental pollutions, especially water pollution, as a consequence of some
agricultural activities, will have destructive impacts on the environment. In order to prevent it,
education of farmers which is almost a forgotten issue, deserves to be considered as the most
important factor. Agricultural extension has an important role to aware agricultural
community of negative outcomes of some agricultural activities in environment. This
educational organ must play a proactive role in planning sustainable agricultural development.
Unfortunately, there is no due planning at extension activities. In order to prepare this plan, it
is necessary to identify knowledge and adoption levels of the farmers on environmental
problems and make information resources available for them in Tabriz County as the purpose
of the present paper. In this study, survey research and stratified random sampling were used.
Totally, 150 farmers were interviewed from Tabriz County. Specialists confirmed face
validity of questionnaire and Cronbach’s alpha coefficient was used for its reliability. To
analyze data, descriptive and inferential statistics (Pearson correlation coefficient, T-test,
Mann-Whitney U-test and Kolmogrov-Smirnov test) were used. Results show that most of
farmers were illiterate, while having higher education levels could expose the farmers to
proper communication channels than ever. Extension agents were available for people with
higher levels of education. Going a trip to adjacent areas creates a positive attitude for the
farmers to use different communication channels and improve their insight. Farmers had a
very poor knowledge of environment problems, and instead, production co-operatives had
much positive impacts on the farmers in perception of the environmental challenges. In order
to fulfill sustainable agricultural development, the recommendations of the study consisted of:
encouraging farmers community to attend at literacy campaign classes; planning and
mobilizing them to travel to adjacent regions; executing training courses and discussion
groups for extension workers and model farmers and encouraging them to train other
farmers; motivating farmers to join production co-operatives; setting and executing some
plans to communicate extension agents with the illiterate farmers, and finally implicating an
appropriate approach instead of the conventional methods in extension.
