بررسي علل عدم توانمندي روستائيان جهت مشاركت در طرح هاي مديريت منابع آب با استفاده از نظريه داده بنيان

از دلايل اصلي عدم مديريت منابع آب در روستاها، عدم توانمند سازي روستائيان در شناخت و بهره برداري بهينه منابع آب مي باشد، لذا رهيافت توانمند سازي روستائيان در اين خصوص، امري اجتناب ناپذير مي باشد. براي مطالعه و بازكاوي روش هاي توانمند سازي به منظور مشاركت در طرح هاي مديريت منابع آب، از روش نظريه داده بنيان استفاده شده است. جامعه آماري پژوهش شامل ده روستاي نمونه شهرستان پاكدشت مي باشد. جهت جمع آوري داده ها از روش مطالعات اسنادي و ميداني شامل مصاحبه، مشاهده مشاركتي و غير مشاركتي و تهيه عكس بهره گرفته شده است. اعضاي جامعه نمونه بعد از به اشباع رسيدن داده ها، 70 نفر شامل كشاورزان، اعضاء شوراي اسلامي روستاها و دهياران مي باشد. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه عدم توانمندي روستائيان در مشاركت براي مديريت منابع آب شامل مجموعه اي از عوامل علي و مداخله گر در بستري از ناآگاهي روستائيان و مسئولان ذيربط مي باشد كه پيامد اين عدم توانمندي عبارتنداز؛ عوامل علي: ناآگاهي روستائيان و مسئولين كه منجر به كاهش رفتارهاي هنجاري روستائيان در بهره برداري از آب و بروز مخاصمه، عدم پايداري منابع و عدم تعادل در عرضه و تقاضا، كاهش سطح زير كشت و كاهش در آمد مي شود كه اين مشكلات منجر به شكل گيري چالش هايي در روند توسعه از جمله ناپايداري زيست محيطي و مهاجرت روزافزون مي شود. شرايط مداخله گر شامل: اولويت دادن به منافع آني نه آتي كه منجر به تغيير كاربري اراضي شده است، حفر چاه هاي عميق در اطراف و داخل روستاها و چالش هاي مديريتي در كنترل عرضه، تقاضا و مصرف آب. در نتيجه، اين عوامل، سبب بروز ناهنجاري ها و مشكلات متعدد اقتصادي و اجتماعي از جمله درگيري بين روستائيان، بي اعتمادي، نارضايتي، كاهش مشاركت در مديريت منابع آب و نهايتاً مهاجرت شده است.