بررسي تاثير زمان هاي مختلف آبياري تكميلي بر عملكرد گندم ديم در مناطق مختلف كشور

به منظور مطالعه تاثير زمان هاي مختلف آبياري تكميلي بر عملكرد گندم ديم در مناطق گرمسيري كشور، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در ايستگاه تحقيقات ديم گچساران (استان كهكيلويه و بويراحمد) به اجرا در آمد . بر اساس مراحل فنولوژيكي و TAN ،S، "Vee " S ، Opata تيمارهاي آزمايشي شامل پنج تاريخ آبياري تكميلي بر روي گندم ديم رقم دوره هاي بحراني رشد و نمو گياه نسبت به تنش رطوبت شامل : -1 بدون آبياري تكميلي (شاهد) -2 يك مرحله آبياري در زمان كاشت به منظور سبز محصول -3 يك مرحله آبياري در زمان ظهور خوشه (زمان تقسيم ميوزي سلول مادري دانه گرده) -4 يك مرحله آبياري بعد از گلدهي در زمان شيري شدن دانه -5 يك مرحله آبياري در زمان سخت شدن دانه در نظر گرفته شده بود. نتايج اين آزمايش نشان داد كه اثر آبياري تكميلي بر عملكرد معني دار بود. اگرچه آبياري تكميلي به منظور سبزشدن بموقع گياه در تيمار دوم ( يك مرحله آبياري در زمان كاشت) سبب رشد كافي در مراحل اوليه و استفاده مناسب از نزولات جوي در زمستان و بهار ونهايتا افزايش عملكرد شده بود ، اما در تيمار سوم ( يك مرحله آبياري در زمان ظهور خوشه ) از عملكرد بيشتري نسبت به ساير تيمارها برخوردار بود.علاوه بر اين تاثير آبياري تكميلي به اجزاء عملكرد (تعداد خوشه در واحد سطح ، تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه ) از لحاظ آماري معني دار بود.در تيمار دوم (يك مرحله آبياري در زمان كاشت ) بدليل سبز بموقع گياه و افزايش طول دوره رشد و نمو گرچه از تعداد سنبله بيشتري درواحد سطح برخوردار بود ، اما آبياري تكميلي در تيمار سوم (يك مرحله آبياري در زمان ظهور خوشه ) سبب افزايش تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه شد. تاثير آبياري تكميلي بر طول خوشه در كليه تيمارها معني دار نبود. همچنين تاثير آبياري تكميلي بر روي طول پدانكل در كليه تيمارها معني دار نبود. آبياري تكميلي در انتهاي فصل رشد در تيمار پنجم (يك مرحله آبياري در زمان سخت شدن دانه ) باعث افزايش عملكرد بيولوژيكي در اين تيمار به علت حفظ اندام هاي رويشي در آخر دوره رشد ، و از طرفي باعث كاهش شاخص برداشت بدليل عدم انتقال مواد فتوسنتزي به دانه در طول دوره پر شدن دانه شده اما در تيمار سوم (آبياري تكميلي در زمان ظهور خوشه ) آبياري تكميلي شاخص برداشت را افزايش داد،اين اختلافات از نظر آماري نيز معني دار بود. بيشترين ماده خشك توليدي مربوط به تيمار سوم (يك مرحله آبياري در زمان ظهور خوشه ) بود، همچنين آبياري تكميلي بر افزايش ماده خشك در كليه ي تيمارهاي تحت آبياري تكميلي تاثير مثبت داشت. (NAR) ميزان جذب خالص ، (LAI) شاخص سطح برگ ، (CGR) تاثير آبياري تكميلي بر روي شاخص هاي رشد شامل ،سرعت رشد محصول مثبت بود و در بعضي از تيمارهاي دوم (آبياري در زمان كاشت ) و سوم (يك مرحله آبياري در زمان ظهور خوشه) اين تاثير از لحاظ آماري معني دار بود.