بررسي اثرات اقتصادي و اجتماعي سكوهاي سنتي استحصال آب باران در مناطق خشك مطالعه موردي حوزه آبخيز بندان)

Studying the Scio-Economic Effects of Traditional Platforms of Rainwater Extraction in Arid Areas (Case study: Bandan Basin)

يكي از چالش هاي جهان كنوني افزايش جمعيت و به دنبال آن تقاضا براي رفع نيازهاي غذايي و اشتغال است كه دنياي كنوني با آن روبرو مي باشد. وجود چنين روندي با منابع طبيعي محدود نيازمند بهره برداري بهينه و مستمر از منابع طبيعي موجود مي باشد. اجراي عمليات آبخيزداري يكي از راهكارهاي كارآمد براي رفع نيازهاي غذايي و جلوگيري از پيامدهاي اقتصادي - اجتماعي و زيست محيطي محسوب مي گردد. هدف از اجراي اين تحقيق بررسي اثرات اقتصادي- اجتماعي و زيست محيطي سكوهاي سنتي استحصال آب باران در حوزه آبخيز بندان با روش تحليل توصيفي و استنباطي مي باشد. در اين تحقيق متغيرهاي اصلي را اقتصادي (كنترل سيلاب، احياء اراضي، ميزان توليد و افزايش ارزش زمين)، اثرات اجتماعي شامل (اشتغال، افزايش انگيزه به سكونت در منطقه و افزايش سطح آگاهي و زيست محيطي ايجاد محيط تفرجگاهي، سطح آب زيرزميني، افزايش پوشش گياهي) تشكيل مي دهد. براي اجراي اين تحقيق 25 سرپرست خانوار به طور تصادفي از محدوده اجراي طرح انتخاب و بصورت مصاحبه حضوري و مشاهدات ميداني از محل سكوها و همچنين نحوه اثر بخشي اين سكوها از نظر فيزيكي در منطقه مورد بررسي قرار گرفت. اطلاعات جمع آوري شده با نرم افزار SPSS18 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد كه اجراي ايجاد سكو به روش سنتي در حوزه آبخيز بندان اثرات مثبتي براي افزايش اشتغال و ارتقاء درآمد بهره برداران، بهبود كمي و كيفي جريان هاي سطحي و آب زير زميني، كاهش سيلاب، بهبود كيفيت اراضي و ايجاد مكان مناسب تفرجگاهي فراهم نموده است.

One of the present challenges facing the present world is population increase and accordingly the demand for satisfying food and employment needs. Such trend with limited natural resources require the optimal and constant productivity of natural resources. Implementing watershed operations is one of the effective strategies for satisfying nutritional needs and preventing the Scio-economic and environmental consequences. The purpose of this study is studying the Scio-eeconomic and environmental effects of traditional platforms of rainwater extraction in Bandan basin with descriptive-analytic method. In this research, the main variables consist of economic (flood control, land restoration, production rate and land value increase), social (employment, motivation increase for inhabiting in the region and awareness increase) and environmental variables (creating recreational environment, groundwater level, vegetation increase). To conduct this research, 25 households were selected randomly from the project area and were interviewed and field studies from platforms and their effectiveness were studied in this region physically. Collected data were analyzed by SPSS. The research results show that creating platform in traditional method in Bandan basin has positive effects on increasing employment, promoting farmers income, qualitative and quantitative improvement of surface and groundwater flows, flood reduction, improvement of lands and creating a recreational place.